Uzun bir "bez" hikayesi

İlk kez 4 aylık hamileyken gördüğümde "Ben de istiyorum, ben de!" dedim.
Anneme anlattım, "Aaaa! Anneannen de böyle yapardı." dedi.
Uzakdoğulu bir arkadaşım "5 kardeşiz, annem hepimizi böyle büyüttü" diye anlattı.
Afrikalı anneler...
Asyalı anneler...
Güney Amerikalı anneler...
Kızılderili anneler...
... yüzyıllardır kullanıyor.
Batılı anneler son bir iki nesildir unutmuştu, onlar da yeniden hatırlamaya başladı.

Nedir bu?

Photo by HoboMama

Türkçe ne ad vereceğimi (verildiğini) bilemiyorum. Galiba eskiden bir ad vermeye gerek yoktu, şimdiler de ise pek kullanan olmadığı için bir adı yok. Eğer varsa, ben anlatayım, bilenler söylesin. İngilizce sling, Almanca tragetuch adıyla biliniyor. Aslında çok basit, yaklaşık 5 m. uzunluğunda ve 70 cm. genişliğinde bir bez parçası.

Peki, ne işe yarıyor?
Tahmin edileceği gibi bu basit bez parçası bebeğinizi kendi vücudunuza bağlayarak taşımanıza yarıyor. Pek çok değişik bağlama tekniği ile doğumdan itibaren ağırlığını taşıyabileceğiniz yaşa kadar bebeğinizi kucağınızda, belinizin üstünde veya sırtınızda taşıyabiliyorsunuz.

İyi de, ne işe yarıyor?
Pek çok faydası var. Aklıma gelenler şunlar:
*Bir bebeği taşımanın en ekonomik, en pratik, en doğal ve en çevreyle dost yöntemi...
*İki elin başka şeyler taşımak ve yapmak için serbest kalması anneye özgürlük sağlıyor.
*Pek çok ülkede sokaklar (kaldırımlar, kaldırımlar...) ve iç mekanlar (merdivenler, merdivenler...) kesintisiz bebek arabası kullanmaya uygun tasarlanmamış. Bebeği böyle taşımak hareket özgürlüğü de sağlıyor.
*Bazı araştırmalar ile her gün bir kaç saat taşınan bebeklerin daha az ağladığı ve daha az gaz sıkıntısı çektiği kanıtlanmış.

*Anne-bebek arasında emzirme ile kurulan özel bağın perçinlendiği savunuluyor.
*Baba-bebek arasında normalde kurulması daha güç olan bağın kurulmasını kolaylaştırıyor. (Evet, babalar da taşıyor!)
*Ebeveyn ile bebek arasında kurulan, güvenlik ve sıcaklık sağlayan bu bağın yetişkinlik döneminde önemli olumlu sonuçları olduğu söyleniyor. (Bkz. Attachment Parenting)
*Her ne kadar aksini düşünenler olsa da, bebeği taşımak için ortopedik açıdan da doğru bir yöntem olduğu savunuluyor. (Hem anne, hem bebek için!) Önemli olan bezin doğru teknikle bağlanmış olması.

Nasıl kullanılıyor?
Bir kez öğrenince kullanılması oldukça basit. Özel olarak bu amaçla üretilip satılan bezlerle birlikte detaylı olarak bağlama tekniklerini gösteren kullanım kılavuzları da sunuluyor. Almanya, Avusturya ve İsviçre'de pek çok şehirde "bebek taşıma danışmanları" var. Ebeler, bebek hemşireleri ve tecrübeli "taşıyıcı" annelerden oluşan bu danışmanlar ufak bir ücret karşılığı veya gönüllü olarak her türlü bağlama tekniğini öğretiyorlar. Sadece bez değil, bizde "kanguru" olarak bilinen diğer taşıma yardımcısı aletler için de danışmanlık hizmeti veriyorlar.

Bazı bağlama teknikleri her seferinde çözüp tekrar bağlamayı gerektiriyor. Bazıları ise bir kez bağlandıktan sonra gerekmedikçe çözülmeden tekrar kullanılabiliyor. Bazı yöntemlerde bebek bezden çıkarılmadan da emzirilebiliyor.
Nasıl ediniliyor?
En güvenilir ama bir o kadar da pahalı olan yöntem bu iş için özel üretilen bezlerden satın almak. Üretici firmalar çoğunlukla kumaşı da kendileri dokutuyor. Kumaşın aynı zamanda hem çok sağlam, hem de çok esnek olması önemli. Ayrıca organik hammadde kullanılmasına ve boyamada zararlı kimyasallardan kaçınılmasına da dikkat ediyorlar. Prensip olarak çocuk işçilerin çalıştırıldığı 3. dünya ülkelerinde üretim yapmayan üreticiler var. Bütün bunlar doğrudan fiyata yansıyor tabii ki. Oldukça iyi üreticiler var, ama reklam olmaması için burada isimlerini anmak istemiyorum. İsteyen olursa e-mail üzerinden verebilirim.
Hazır bez satın alırken taşıyıcının (anne, baba,vb.) bedeni ve bezin kullanılacağı mevsim önemli. Bazı bezler yaz mevsimi için çok kalın.
İkinci yöntem e-bay gibi elektronik pazarlarda ikinci el satın almak. İngilizce ve Almanca isimleri ile e-bay'de arama yapıldığında bu konuda ne kadar canlı bir pazar olduğu ortaya çıkıyor. Bu yöntemde kargo ücretleri ve satıcının güvenirliği hesaba katılmalı.
Bir diğer yöntem bezin dikilmesi. Eskiler bu iş için basitçe bir çarşaf bile kullanmış olsa da, burada kumaş seçimi önem kazanıyor. Bebeğin doğru anatomik duruşunu, bağlama tekniği kadar, çapraz kumaş dokuması da etkiliyor çünkü. Ayrıca kullanım kolaylığı sağlayan bir iki detay var ki hazır bez üreticilerinin tanıtıcı web sitelerinde dolaşmak bu konuda fikir verebilir.

Nelere dikkat etmeli?

• Bezin anne ve bebek açısından anatomik olarak doğru şekilde üretildiğine ve bağlandığına...
• Güvenlik açısından düğümlerin doğru şekilde ve sıkıca atıldığına...
• Üretiminde mümkün olduğunca az kimyasal işlemden geçtiğine...
• Küçük bebeklerin (özellikle kucakta) doğru ve yeterince nefes alıp verebilecek şekilde bağlandığına...
  dikkat edilmeli.

Benim taşıma maceram:
Yazımın başında bahsettiğim ilk tanışma faslından sonra sıkı bir araştırma dönemi başladı. Bir kaç ay ve onlarca internet sitesi ve forumu ardından bağlamayı becerip beceremeyeceğimden ve doğru ürünün hangisi olduğundan hala emin değildim. Sonunda e-bay'den bir bez aldım. Bebeğimi sadece bu yöntemle taşıyabileceğimden emin olamadığımdan (bunu yapan anneler var!) bir bebek arabası da almak farz oldu tabii ki. Doğumdan sonraki ilk denemelerim başarısızlıkla sonuçlandı. Çünkü ilk kez anne olduğum için bebeğimi kucağımda taşırken bile incitmekten korkuyordum. Ayrıca hiç yardım almadan kendi başıma bağlamayı öğrenmek istiyordum. Bebeğimin ilk aylarında bez ile taşıyamadığıma, beceriksizliğime hayıflandığım; iki elimin serbest kalmasına çok ihtiyaç duyduğum anlar oldu. Doğumdan dört ay sonra, ilk uçak yolculuğumuzda bol el bagajı ve bavul ile birlikte bebek arabasını da taşımanın imkansızlığı ortaya çıktığında "taşıyıcı anne" olma kararım kesinleşti :) Yolculuk günü bezi tekrar tekrar söküp bağlamanın pratik olmayacağından bir kanguru almaya karar verdim (Uzmanları bu aletleri geleneksel bir Çin ürünü olan Mei Tai'nin varyasyonları olarak tanımlıyor. Bu alanda da pek çok üretici ve dikkat edilmesi gereken bir çok özellik var. Genel olarak bez, bu aletlerden daha doğru ve daha pratik bir çözüm.) Kanguruyu satan hanım aynı zamanda bir danışmandı. Bana satın aldığım bez ile tekrar tekrar çözüp bağlamadan kullanabileceğim basit bir bağlama tekniği gösterdi. Öyle basit ki ben bile iki denemeden sonra kendi başıma bağlamayı öğrendim. İlk izlenimim bezin kanguruya göre doğal olarak çok daha hafif olduğu yönünde. Anne veya genel olarak taşıyıcı kesinlikle daha az yoruluyor ve bebeğin ağırlığını da sırtında hemen hemen hiç hissetmiyor. Şimdi her ikisini de kullanıyorum.
Ufff, amma uzun oldu bu yazı. Özetleyelim bakalım:

• Bebeğinizi bez ile veya bu mümkün değilse bir Mei Tai varyasyonu ile taşımayı düşünün. Yüzyıllardır milyonlarca anne tarafından kullanılmış bir yöntem olduğunu hatırlayın.
• Kullanacağınız ürünü satın almadan önce iyice araştırın. Üreticilerin her dediğine ve yazdığına inanmayın. Her ürün ortopedik açıdan doğru değil.
• Her ürün kullanıcısının göstereceği özen ve dikkat kadar güvenlidir, unutmayın.
• Özellikle internet üzerinde bu konuda tecrübesi olan annelerden yardım almaktan çekinmeyin.
• İlk denemeleriniz başarısızlıkla sonuçlanırsa vazgeçmeyin.

Başvurulabilecek Kaynaklar:

• Stillen und Tragen: Almanca bir forum
• Rabeneltern: Almanca bir site (Ürün testleri ve kullanıcı raporları)

Fotoğraflar:
1- Hobomama
2- Sean Dreilinger
3- Martin Buns