"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Pazartesi, Ocak 03, 2011

Birikenler, akdiken ve cakal eriginin sirri, keyifle calistigim dersler...

Noel'in aile bayrami oldugunu söyleyenler dogru söylüyor. Daha dogrusu bu dini bayrami öyle yasayan bir ortamda ikamet edince haliyle bize de bulasiyor bu güzel etkisi. Bu tatilde bolca doga yürüyüsleri yaptik ailecek. Evde oynanan oyunlarin, okunan kitaplarin, yapilan sohbetlerin de haddi hesabi yoktu. Bir sürü izlenim ve fikir birikti buraya not etmek istedigim. Bu ayki filmlerin arasina firsat oldukca onlari ekleyecegim :)

Akdiken  - Roberto Verzo
Önce akdikenden  baslayayim. Bu cevrede cok vardir bu agactan. Daha önce de yazilarimda bahsettigim, sevdigim bir agactir. Latince Cratageus sp. olarak biliniyor. Almanca adi ise Weissdorn. Bu da "ak diken" demek. Uzun zaman adinin nereden geldigini merak etmistim. Bana kalirsa ates kirmizisi, dikkat cekici meyveleri bir ad vermeliydi ona. Baharda beyaz ciceklerini görünce adini onlardan aldigini düsündüm, sasirdim. Hele diken kismina hic anlam veremedim. Adinin asil sebebini sonra ögrendim.

Bunun icin bir bitkiden daha bahsetmem gerek. Onun adi Türkce'de Cakal erigi. Latince adi Prunus spinosa. Almanca'da  Schlechdorn da deniyor, Schwarzdorn da. Schwarzdorn "kara diken" demek.

Cakal erigi  - Alexandre Dulaunoy

Iki bitki adlarini birbirleriyle yapilan bir karsilastirmadan aliyorlar. Ikisi de kücük agacciklar, bazen hatta cali formundalar. Ikisinin de, evet dikkatle bakarsaniz, yapraklarinin arkasina gizlenmis dikenleri var. Baharda ikisi de birbirine benzeyen beyaz cicekler aciyorlar. Ancak birinin gövdesinin rengi digerinden daha acik renkli. Sonbaharda akdikenin yapraklari dökülmeye basladiginda görmüstüm ilk dikenlerini. Gövde renklerini de o zaman karsilastirmistim. Tamam itiraf ediyorum, bir de zamani olmadigini bildigim halde cakal eriginin tadina bakmistim :)  Cakal erigi ilk dona kadar gayet eksi oluyor, yenecek türden bir eksi degil :)  Sogugu yedikten sonra tatlanan meyvelerdenmis. Isi sifirin altina düstügünde tekrar denemeyi unuttum yalniz.

Noel aksaminin ertesi günü burada adet olan ailecek doga yürüyüslerine biz de dahil olduk. Her yer karlar altinda, hava buz gibi ama evde oturmaktan kesinlikle daha iyi bir fikirdi. Sincapla babasi kar topu oynarken ben "kisin agaclari tanima" dersime calisiyordum keyifle. Akdiken taniyabilecegimi sandigim agaclardan degildi. Ama acik gövde renkli, dallari dikenli o agaccigi gördügümde "akdiken olmali" diye düsündüm. Ipucu aradim cevresinde; üzerinde nedense hic meyve yoktu ama karlar altindaki dallarindan birine asili kalmis, kurumus tek bir yaprak gördüm. Evet, bir akdiken yapragiydi :) Ne kadar mutlu oldugumu anlatamam... Sanki ben akdikenle tekrar tanistim.

Bu iki agaci birbirinden bu kadar farkli yaprak ve meyveleri olmasina ragmen gövde renklerine göre ayirt edip adlandirma fikri coook eski zamanlarin kis yürüyüslerinden mi cikmadir?
Umarim öyledir :) Bu eski insanlarla düsünsel bir baglantida olmak ve akillarinin izledigi yolu takip etmek hosuma gidiyor.

4 yorum:

  1. dondan sonrada pek tatlanmiyor ya neyse. Ancak cok guzel bir hazma yardimci vucudu guclendirici likor yapiliyor. 7/8 ay votkada bekletilen bir avuc erik biraz sekerle karistiriliyor ve kokeni cok eskiye giden bir sifali ilac/icki patxaran yapabiliyorsun! tadi mi? hala bekleme asmasinda sonra bildiririm:)ama tadindan ziyade faydalari onemli...

    YanıtlaSil
  2. Disney radyo caliyor bilgisayarda :) Akdiken ve cakal erigi ile tanisan mutlu birisi var karsinda :) Bir de senin gordugun sekilleri ile gorebilsek sevinc katlanacak... Diger yandan Christmas zamanlarinin en imrenilesi yani ailelerin biraraya gelmeleri sanirim. Ailenin yaslilarinin hatirlanmasi. Genclerinin sevindirilmesi. Ama bunu yilda sadece bir defa yaptiklarini hatirlayinca, ona da icim isinamiyor :(

    YanıtlaSil
  3. Beste,
    nedense öyle olacagini tahmin etmistim :) Bir sekilde islenerek tüketilebilecegini de. Benim aklima marmelat, surup gibi bir sey gelmisti daha cok. Tadindan haber ver deney bitince :)

    Dilek,
    Bir önceki yazida (ama senin bu yorumundan sonra) anlattigim üzere fotograf makinesi almaya direniyorum. Yoksa benim gözümden görmen de mümkün olacakti. Bizim kültürde de bahsettigin seyler gittikce seyreklesmiyor mu? Gözledigim sey dini bayramlarin -en azindan Noel'in- artik bizde yaygin oldugu gibi güneye tatile gitmek icin bir bahane olmayip ciddi ciddi aile icinde kutlanmasi; hosuma gidiyor bu yönü de.

    YanıtlaSil
  4. Rein'in anne-babasinin evlerinin bahcesinde de var cakal erigi. Beste'nin bahsettigi gibi likor yapiyorlar onlar da. Ben tadimlik icmeyi ya da meyve salatasina koymayi azicik.

    YanıtlaSil