"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Cuma, Ağustos 06, 2010

"Anonol" düsünceleri - I

Sincap Eylül ayinda anaokuluna basliyor. Onun deyisiyle "cok cüyel bir anonol cocugu" olacak. Bugünlerde bol bol son üc yilin muhasebesini yapiyor ve bir taraftan da okula hazirlik yapiyoruz.

Muhasebeyi yapan tek basima benim elbette, sincap daha cok hazirlik kisminda :) "Bugün bildiklerimle yeni dogmus sincabi elime verseler, neleri farkli yapardim, neleri tam da simdiki gibi?" diye düsünüyorum.

Dogumdan sonraki 24 saatte tatsiz ve nadir bir komplikasyon yüzünden iki kez operasyon gecirmem gerektiginden, oglumu kucagimda tutmama da, emzirmeme de izin verilmedi. Bugünkü aklimla, emzirmesem bile, yyatagimin yaninda duran o tuhaf, seffaf kutu/besikte degil, kucagimda durmasi icin israrci olur; bunun icin gerekirse hastaneyi ayaga kaldirirdim. Anne sütünün gelmesi ve bebekte emme refleksinin kaybolmamasi adina cok önemli olan ilk saatleri kaybettik. Sonuc olarak, sadece anne sütüyle besleyebilmek, formül sütlerden uzak durabilmek icin tam 1,5 ay savasmamiz gerekti.

 Ayrica ilk dört ay kendi yataginda yatirdik. Bunun uykuda ani bebek ölümü sendromuna karsi en önemli önlemlerden biri oldugunu biliyorum. Ancak bu ilk dört ayda bile sabaha karsi yorgunluktan baska türlüsünü yapamayacagimdan, bizimle uyumaya basladi. 4. aydan sonra ise ayri yatakta uyumanin sacmaligini farkettik ve 2,5 yasina kadar birlikte uyuduk. Simdi bile tamamen kendi odasinda, kendi yataginda yalniz yattigi söylenemez. Hele de yeni dogmus bir bebegin "kendi odasinda, kendi yataginda" yattigi düsüncesini dayanilmaz ve kabul edilmez buluyorum. Bizim yaptigimiza gelince, "ayni odada, kendi yataginda" yatmasi yerine, hem onun icin daha güvenli, hem de en basindan itibaren bizimle birlikte uyuyacagi bir düzen kuramaz miydik diye düsünüyorum. Yapabilirdik, yapmaliydik. Örnekleri var. (Isil, co-sleeping icin kullanilan harika bir bebek ek yatagi fotografi görmüstüm blogunda, simdi bulamadim. Bizimle paylasir misin?) Cok düsük bir olasilik da olsa,  bebegin havasiz kalmasi ya da yataktan düsmesine önlem olarak, gerekirse geleneksel usulde, genis bir yer yatagi ayarlamayi bile düsünmeliydik kanimca. Hepimiz icin daha huzurlu, daha mutlu bir uyku demek olurdu bu. Yeni dogmus, annesinin karnindan ve teninden yeni ayrilmis bir bebegi kendi basina parmaklikli bir yatakta uyumaya birakmaktan cok daha makul, cok daha mantikli geliyor bana. Bugünkü aklimla...

Yaptigim en iyi seylerden biri bir tasima bezi (sling) ve bir kanguru (mei-tai tarzi, Ergo) almakti. Bugünkü aklimla ,tasima bezini kullanmayi keske daha iyi ögrenseydim, kendime daha cok güvenebilseydim ve dogumdan itibaren sincabi hep onunla tasisaydim diye düsünüyorum. Digerini 4,5 aydan itibaren yogun olarak kullandim. Ama yine de agirligimiz bebek arabasindaydi. Sincap yürümeyi ögrendikten sonra bile, günlük kosturmacanin ve modern sehir yasamini planlayanlarin gazabina ugrayarak gereginden fazla bebek arabasinda  kapali kaldi. Alisverise giderken arabasiz olmazdi, hem onu hem yükleri tasiyamazdik. Bir haftasonu gezisine cikmissak, saatler boyu kucagimizda tasiyamazdik. (Yoksa tasiyabilir miydik?) Bir yerde yemek icin mola verdigimizde, arabada bagli oturmasi, sandalyede oturmasindan daha güvenliydi. Yürümeyi ögrendikten sonra, bir randevuya yetismeliysek, kendimizi onun yürüme hizina ve merakla saga sola takilmasina teslim edemezdik. Marketlerde, magazalarda, toplu ulasim araclarinda 1,5 -2 yasinda bir cocugun saga sola kosturup, her seyi ellemesi, karistirmasi, kurcalamasi hos görülmezdi. O yasta bir cocuk da burasinin yeni bir kesif ve oyun alani degil, "kismen 3. sahislara ait kamusal alan" oldugunu anlayamazdi elbette. Sonuc? Careyi sincabi cok gerekmedigi durumlarda bile arabasinda oturtmakta bulduk. Bazen yürümeye bu kadar gec baslamasinda (17 ay!) etkisi ne kadardir, diye düsünmeden edemiyorum. Baska ne yapabilirdik, bilmiyorum? Ama bu günkü aklimla henüz yürümeye baslamadan önce bile arabasinda mümkün oldugunca az tutar, disarida daha cok hareket imkani tanirdim. Bizim icin daha eziyetli, daha huzursuzluk verici, daha sinir bozucu olsa da yapmaliydik bunu. Bir cocuk icin (en azindan bu cocuk icin!) hareketin hayatin anlami oldugunu ögrendim cünkü! Farkettiniz mi? Sehirler cocuklar icin tasarlanmiyor artik. Cocuklar yetiskinlerin dünyasina uyum saglamayi ögrenmekle mükellef.

Yaptigim en iyi sey, sincabi emzirmek, hem de bu yasina dek emzirmekti sanirim. Bu uzun ve aramizdaki bagi kuvvetlendiren sürecin meyvelerini simdiden aldigimizi hissediyorum. Evde tam bir anne kuzusu gibi davranmasi, bir odadan digerine bensiz gitmek istememesi baslarda beni endiselendirmisti biraz. Oysa disarida bundan tamamen farkli. Kalabaliklara karismaktan, bizimle göz kontagini bile kaybederek uzaklasmaktan hic korkmuyor. Oyun ve oyun arkadasi söz konusu oldugunda beni hic aramiyor. Cok endiselenmeme karsin, gecen ay anaokulundaki deneme saatinde benden hic aglamadan ayrilip, bir saat boyunca beni hic sormamis olmasi da (ilk kez dilini hic bilmedigi ve hic tanimadigi bir grup cocuk ve egitmenle beraber yalniz kalmasina ragmen)  bir baska hikaye. Bütün bunlari dünyaya karsi ve kendine dönük güclü bir güven duygusuyla dolu oldugu seklinde yorumluyorum. Anne sütü olmadan da verilebilir bu güven duygusu elbette. Ama emzirmek, hele de uzun süreli emzirmek özel bir caba harcamadan, kendiliginden bu sonuca getirdi bizi. 

Bir diger dogru da sanirim sincabi evde kendim büyütmemdi. Kendisi de erkek cocuk sahibi bir arkadasim bana erkek ve kiz cocuklarin yetistirilmesinde bazi ince farklar olmasi gerektigini savunmus ve bununla ilgili bir kac kitap vermisti okumam icin. Birini yarisina dek okudum, bu türden bir ayirimi cok da dogru bulmadim. Aklimda kalan sadece bir cümle var o kitaptan : "Bir erkek cocuk 3 yasina dek annesine aittir." . Simdi düzeltiyorum bana dogru gelen sekliyle: "Bir cocuk 3 yasina dek annesine aittir". Yasadigimiz cag, cocuklarin en azindan 3 yasina dek anneleri tarafindan bakilip yetistirilmelerine pek imkan tanimiyor bazen. Buna da saygi duyarim. Hatta ortada bununla ilgili bir suc varsa, anneye degil, toplumun ve sistem kurucularin, kanun yapicilarin sirtina yüklemeyi tercih ederim. Cocuguna bir yilcik olsun kendisi bakabilmek icin özel sektördeki isinden ücretsiz izin dahi alamayan bir ülkenin sistem kurucularini ve kanun yapicilarini kastediyorum! Bir cocugun yasaminin ilk yillarinda MUTLAKA sevgi dolu, yakin ve saglam duygusal bir bag kurabilecegi biri tarafindan bakilmasi gerektigine ve bunun sonraki yasamini kökten etkiledigine gönülden inaniyorum. Anne olamiyorsa, bir büyükanne veya bir baba da olabilir bu. 

Farkina varmadan bir cesit attachment parenting propagandasina dönüstü bu yazi :) Fena da olmadi :) Yalniz cok uzadi. "Anonol" düsüncelerine yarin devam edeyim.

6 yorum:

  1. Evren,
    oncelikle minik Sincap'a hayatinin bu doneminde iyi eglenceler dilemek istiyorum.
    Yazinin devamini merakla bekliyorum,linkini verdigin yazimi okumak beni de eski gunlere goturdu.
    Bizim kullandigimiz yatak buydu.Bir tarafini demonte edip kendi yataginizla birlestirebiliyorsunuz.
    http://www.mothercare.com/Bedside-Cot-Beech-Finish-Save/dp/B000IYQ0XO?_encoding=UTF8&

    Sevgiler

    YanıtlaSil
  2. anonolda neler olacak, çok merak ediyorum...

    Haddim olmaz, bilmiyorum da yaşadığın bu süreçleri fakat inancım her annenin her ne yaptıysa iyi niyetiyle yaptığını bildiğimden diyorum.Yanlış yada doğru yok bence, olması gereken yapılıyor. Niyet ve sevgi önemli...

    Egemen sizi şaşırtacak, ondan eminim...

    YanıtlaSil
  3. Isil, benim dedigim bu yatak degildi aslinda. Bizimki de bunun gibiydi ve bir kenarini demonte edip ebeveyn yatagina birlestirme fikri aklimiza geldiginde cok gecti. Sincap 1 yasina geliyordu. Üstelik yatak hizalari da birebir uymadi sanirim. Almadan önce bu detaya dikkat edilirse dedigin gibi kullanilabilir tabii. Gayet de iyi olur :)

    Burcu,
    Yasanarak ögrenilen bir sey annelik. Insan o an elindeki bilgiler cercevesinde en dogru bildigini yapmaya calisiyor, haklisin.

    YanıtlaSil
  4. Boyle bir site buldum Evren http://www.bedsidecot.org.uk/

    Bebegin anne baba yanindan ayrilmamasi, ayri bir odada tutulmamasina kesinlikle katiliyorum. Bu attachment parenting denen sey de zaten Turk insaninin cocuk yetistirme tarzi diye dusunuyorum :) Sonradan Batili kurallar adapte edilmeye baslanmis. Ama mesela orf adetlerde vardir ya, 40 gun logusa ve bebek yalniz birakilmaz, vs vs...

    Diger yandan ben cok sansliyim. Sen, Isil gibi yol gostericilerim vardi. Dogruyu bulma yolunda bana cok guzel rehber oldunuz ve hala da oluyorsunuz. Iyi ki varsiniz!

    YanıtlaSil
  5. Merhaba,

    yine bakicimi/büyükannemi gidip geldigim bir konuda beni rahatlattiniz.:)
    Cocuk yetistirirken Otoritelerin sesine hep kuskuyla bakmak duygularimiza kapali olmamak gerekiyor. Saatle emzirin, ayri yatsin vs. vs. Onun ihtiyaclarin yoksayan askeri disiplin.
    Tamam kurallari aktarmali ama nasil/ner zaman ve hangileri? bunu birazda kendi tarzimizle yapmalili.
    cok uzun oldu.:)
    sevgiler
    beyhan

    YanıtlaSil
  6. Dilek,
    evet, keske ben bilseydim o zamanlar böyle yataklar oldugunu...

    Öte yandan ben de Isil'dan cok sey ögrendim. Bayrak devir teslimi gibi bir sey bu. Yazip paylastikca birilerinin isine yariyorsa ne mutlu...

    Beyhan,
    Rica ederim, hic de uzun degil :) Her anne cocugunun ihtiyaclarina göre uzmanlarin dedigi ile eskilerin uyguladiginin uygun bir bilesimini yaratabilse, en güzeli bu olur sanirim.

    YanıtlaSil