"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Çarşamba, Mart 31, 2010

Gilaburu mu desem?

IMG_0136

Bu sevimli kırmızı boncukları Eylül 2007'de Almanya'da fotoğraflamıştım. Son bir kaç haftadır araştırdım; ne olduğunundan kesin emin olamasam da,  yanlış bir bilgimi düzelttim.

Aramaya Google'da "rote beere" anahtar sözcüklerini vererek başladım. Almanya özellikle kışın kar altında parlayan türlü çeşit kırmızı meyveli bitkisiyle abartısız bir "rote beere" ülkesi benim için.  Bu aramadan bir şey çıkacağından emindim o yüzden. Nitekim çok uğraşmadan karşıma Viburnum opulus çıktı. Bir çok başka isim yanında İngilizce Snowball tree, Almanca Schneeball (Kartopu) adıyla biliniyormuş. Çünkü baharda açan oldukça gözalıcı beyaz çiçekleri bir kartopunu andırıyormuş. Beni şaşırtan şeylerden biri bu oldu. Çünkü bu bitkinin meyveli fotoğrafını çektiğim yer yıllardır her mevsim yürüyüş yaptığım bir yerdir ve baharda böylesine güzel beyaz çiçekli bir ağaççık gördüğümü hiç hatırlamıyorum. Bu yıl baharda kontrol etme şansım da yok ne yazık ki...  
İkinci şaşkınlığımı ise Türkçe adını ararken yaşadım. Viburnum opulus Türkçe'de Gilaburu adıyla biliniyormuş. Gilaburu ile Tijen'in kitaplarından birinde tanışmış, onun çevrede gördüğüm bir başka ağacın meyveleri olduğunu sanmıştım. Hatta "demek bunlar gilaburuymuş" diyerek meyvelerinden yemişliğim bile vardır o ağacın! Şaşkınlıkla Türkçe ve yabancı bir çok sitede viburnum opulus/gilaburu fotoğraflarını taradım. Yukarıdaki fotoğrafa tam benzetemediklerim olsa da bir çoğu yaprakları, meyve dallarının şekli ve hatta meyve ucundaki minik çıkıntılarıyla "evet, işte budur" dedirtti bana.

Şimdilik meşhur gilaburu ile yeni bir tanışma sayıyorum bunu. Gilaburuyu yakından bilenler, konunun uzmanı olanlar ne der, merak ediyorum. Gilaburu Türkiye'de pek çok değişik yerel isimle ve bir çok şifalı özellik atfedilerek tanınıyor bu arada.
Elbette eskiden gilaburu olduğunu sandığım ağacın ne olduğunu merak etmeye de başladım çoktan.  Yapbozda yeni bir parçam daha var yani :)

Gilaburu hakkında linkler:
agaclar.net Gilaburu girişi
İ.Ü. Orman Fakültesi Viburnum Opulus girişi
bahcevan.com 
baumkunde.de (detaylı fotoğraflar) (burada çiğ meyvelerin hafifçe zehirli olduğu yazıyor)

Çiçekli fotoğraf: pizzodisevo

8 yorum:

  1. Ne güzel çiçekler Evren.
    Bu top top çiçeklere bayılıyorum ben de. Gerçi her çiçeğe bayılıyorum o ayrı da...

    YanıtlaSil
  2. Bir komsumuzun bahcesinde var Kartopu agaci, ben de hic boyle meyveli halini gormedim ama!

    YanıtlaSil
  3. Benim de boyle kirmizi top meyveli cok sevdigim bir agacim var, saksida! Jerusalem Cherry adi. Winter cherry de deniyor sanirim, zira kis boyu cicek acti, meyve verdi:-)

    YanıtlaSil
  4. Savgili Evren,

    http://images.google.com/images?q=gilaburu&lang=english&source=011104051328105

    linkine bakarsan senin fotoğrafının gilaburuya ait olduğunu göreceksin.

    Cranberry İngilizcesi

    www.mineflora.com 'da, Mine arkadaşımın serasında da var.

    YanıtlaSil
  5. Tijen,
    Henüz gerçeğini görmedim ama fotoğraftan görüldüğü kadarıyla harika doğrusu.

    Dilek,
    Sen meyveleri takip et, ben de bu yıl olmazsa gelecek yıl çiçeklerini yakalamaya çalışayım :)

    Nalan,
    Kesinlikle!

    Lapis lazuli,
    Merhaba, jerusalem Cherry'i daha önce hiç duymamıştım. Harika bir bitkiymiş o da. Hem çiçekli, hem meyveli hali...

    Oya Hanım,
    Teşekkürler. Yanılmadığıma sevindim :)

    YanıtlaSil
  6. Eski bahçeli evimizin bahçesinde, tam da mutfak penceremin önünde vardı bu kartopu ağacından. Bu zamanlar çiçeklenmeye başlar, Mayıs başı gibi en harika zamanıdır. Kırmızı pencere çerçevesinin içinden yeşil ve beyaz öyle güzel görünürdü ki :)Keşke kent merkezine o kadar uzak olmasaydı da hala o evde otursaydık diyorum.

    YanıtlaSil
  7. Kırmızı Şapka,
    Pencere çerçeveni gözümde canlandırmaya çalıştım. Gerçekten etkileyici imiş. Dilerim şehir merkezine yakın ama öylesi güzel bahçeli bir evde oturabilirsin yine.

    YanıtlaSil