Orta Avrupa kara ikliminde sukkulentler

Tez basligi gibi oldu degil mi? Yok, sadece pencere kenarinda bahcivanlik yapan bu acemi, son 6 aylik sukkulet tecrübelerini raporlayacak.

Bahce marketlerde, cicekcilerde satilan sukkulentlerden bahsetmeyecegim ama. Oralarda yolunuzun hayatta düsmeyecegi ülkelerden gelen sukkulentleri, kaktüsleri bile bulmak mümkün. Sehir pazarindaki cicekcide Lithops tohumlari bile gördüm. Al, kendi tasini evde kendin yetistir! Satin alip denememek icin kendimi güc tuttum. Ama uzun sürmez bu inat , bir ara alirim kesin.

Bu yazida anlatmak istediklerim, burada yol kenarinda, cayirde, cimende kendiliginden yetisenler. Varliklarini kesfetmek sasirtmisti beni. Malta'dan ayrilirken en üzüldügüm seylerden biri köklendirdigim sukkulentleri geride birakmak olmustu. Niyetim bir kac baska cesit daha bulup Asortik Krep'inki gibi harika kokteyller yapmakti. Ama gecen yil Agustos-Aralik arasi burada 3 cesit sukkulent buldum yol kenarlarinda. Bir de arkadasimin verdigi Crassula ovata var. Hic fena sayilmaz durumum :)

Sukkulentlerden ilkini kendi haline birakilmis bir arsada kesfettim. Sincapla geziyorduk. Bahce telleri arasindan sokaga kafasini uzatmis o minik, tombul kafalari görünce pek bir heyecanlandim. Birden durmak istemedim ama yerini aklima yazdim. Dönüste durup dikkatle inceledim, sukkulent oldugundan emin olunca egilip elimi mümkün oldugunca topragin icine sokup köküyle beraber bir-iki dal cikardim. Islattigim bir kagit mendile sarip eve getirdim. Neyse ki disarida durmadan susayan ve elini kirleten sincap sebebiyle su ve mendilden yana hep tedarikliyiz.  Mutfak penceresinin kenarinda bir plastik kaba ektim.(Ilk fotografta sagda)

 

Cabucak tuttu. Mini mini yapraklar vermeye basladi. Sukkulentlerin güzel yani bu. Hic nazlanmiyor, acemi bahcivanlari bile kirmiyorlar. Bu sukkulentin ne oldugunu arastirdim. Sedum rubrotinctum imis. Cok aramama da gerek yokmus aslinda. Asortik Krep'in kokteylleri arasinda bolca varmis; sonradan farkettim. Sedum rubrotinctum'un yeterince günes gören yapraklarinda renk kirmiziya dönermis. Benim topladiklarim arasinda da vardi öylesi kirmizi yapraklilar.

Ikinci sukkulenti daha önce de bahsettigim gibi buz gibi ve karli bir Aralik günü kütüphaneye giderken bir tas duvarin dibinde kesfettim. Sukkulentlerin genel olarak sicak iklim, bol günes ve az sudan hoslandigini biliyorum. Bu sukkulenti aciklayamiyorum. Ne nereden geldigini, ne de orada yasamayi nasil basardigini...
Yukaridaki ilk fotografta, sol üst kösede görülen bu sukkulent de bir Sedum türü. Sedum reflexum oldugunu tahmin ediyorum.

Ücüncü bitkinin bir sukkulent oldugundan neredeyse eminim. Ama Latince adini bulamadim. Gecen Agustos'ta gölgeli hatta rutubetli bir kösede bulmustum. Digerleri gibi bahce citinden basini disari uzatmis kocaman bir öbekti. Buldugum yerdeki görüntüsü tam bir sukkulent görüntüsüydü. Evde köklendirdigim zamanla günese dogru basini uzatabilmek icin iyice uzadi , inceldi ve yapraklarinin arasi acildi. Ama buna karsilik asagidaki fotografta sag üst kösede görüldügü gibi mini mini bir de yavru verdi :

Aslinda evde yetistirdigim her sukkulentte ortak sorun bu. Özellikle kisin günes az geliyor olmali ki, yapraklarin arasi aciliyor ve o tombul ve sevimli sukkulent görüntüsü biraz kayboluyor. Yine de sikayetci degilim. Acemi bahcivanlara göre olmasi bir yana, kisin kalorifer isisindan da fazla rahatsiz olmayan nadir bitkilerden cünkü. Kis boyunca kaloriferin dibinde bir güney penceresinde ikamet eden Sedum rubotinctum'un aldigi hale bir bakin:

Diyecegim o ki; bu sevimli, neseli seyler bu karanlik ve sert Orta Avrupa ikliminde bile yasamayi basariyor. "Elimi neye degsem kuruturum" falan demeyin. Bir iki sukkulent edinin!

Dip not: Haydi bir de bilmece sorayim kolay tarafindan. Ilk fotografta solda ve ortada duran iki bitkinin ne oldugunu bilen var mi?