"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Pazartesi, Mart 08, 2010

Sabah sefasi / Ipomoea

IMG_1599

Yapbozun bu parcasini Malta'da, Sliema'daki ilkokulun bahcesinde görüp fotograflamistim. Cocuklugumun bahcelerinden de hatirladigim bir cicekti. Hatta kahkaha cicegi derdik ona. Ama cocuklardan birinin uydurdugu bir ad mi, yoksa gercekten öyle mi denir ona, merak etmistim. Sonra benim cocuklugumdan hatirladiklarim böylesine güzel bir mavi de degildi.

Bir de, bir de, benim cocuklugumun okullarindan hicbirinin bahcesi bu sevimli Akdeniz ilkokulunun bahcesi kadar güzel degildi. Yazin toz, kisin camur demekti. O kadar ki, tenefüste disari pek cikmamizi istemezdi, önlüklerimizden camur temizlemekten bikmis annelerimiz. Oysa bu ilkokulun bahcesinde sadece bu güzel mavi cicekli sarmasik degil, Malta'da gördügüm en güzel Pittosporum Tobira da vardi. Onun fotografi da su yazida. Daha adini bilmedigim bir kac güzel agac ve hatta bir de maydonozlu, feslegenli, biberiyeli bir baharat bahcesi vardi. Böyle bir okulda okumayi cok isterdim dogrusu :) 

Ben latince adini aramaya girismeden Meyvelitepe söyledi bile. Türün adi Ipomoea. Ciceginin adina göre farkli isimler aliyor. Ipomoea purpurea, Ipomoea purga gibi... Ingilizce adi Morning Glory, Almanca adi Prunkwinden. Türkcede sadece kahkaha cicegi degil, sabah sefasi olarak da biliniyormus. Ögleden sonra kapanan cicekleri sabah tekrar actigi icin. Hayal bahcemin bir kösesine bir sabah sefasi, diger kösesine de bir aksam sefasi diktim ben de öyleyse. Biri acsin, biri kapansin gün boyu diye :) Bu arada sabah sefasi tohumundan kolaylikla yetisen tek yillik bir bitkiymis. 


5 yorum:

  1. Zaten Türkçe'de her çiçeğin veya otun neredeyse en az 2 adı var. İsimler her yöreye göre değiştiği için ot, çiçek adlarını öğrenmek zor iş. Bir de farklı bitkilere, farklı yörelerde aynı adın verilmesi durumu var ki, çık işin içinden çıkabilirsen:)
    Ama bu çiçeğin kendi gibi adları da güzel, "kahkaha", "sabah sefası," adeta çiçeğe bakınca ne hissetmemiz gerktiğini peşin peşin söylüyor.

    YanıtlaSil
  2. Meyvelitepe,
    Evet, bu karisikligi ben de farkettim. Ayni bitkiye birden cok isim ama ayni zamanda birden cok bitkiye de ayni isim :) Sabah sefasi bir istisna ayni zamanda. Genellikle bitkilere bizde cagristirdigi hislerden cok, hangi hastaliga iyi geldiginden yola cikarak isim verilmis. Hos olmayan bazi isimler cikmis ortaya böylece ama islevsel oldugunu inkar edemeyiz :) Iyi bir arastirma ve tez konusu bence...

    YanıtlaSil
  3. Birden cok bitkiye ayni isim, Tugrul'u bir ara cok bunaltmisti. Neye baksa Turkcesi "hindiba" cikiyordu!:)

    Evren, Datca'daki ilkokul da super bir yerde. Tam sahilde, tenefuslerde tas kaydiriyor cocuklar. Nasil imrenmistim ilk gordugumde.

    YanıtlaSil
  4. dun tohumunu ektim! daha erken ama dayanamadim benimde cocuklugumdan hatirladigim ve cok sevdigim bir cicek. Kapi yaninda ekecegim:))

    YanıtlaSil
  5. Pinar,
    benim bildigim sari cicekli karahindiba var, bir de mavi cicekli hindiba. Baska hindibalar da var demek. Bir hindiba arastirmasi ve yazisi sart oldu!
    Datca'ya yerlesip sincabi o okula göndermek güzel olurdu :)

    Beste,
    evet, kapi yani uygundur :) Umarim cabucak büyüyüp ciceklenir de fotograflarini yayinlarsin. Meraktayim.

    YanıtlaSil