Altin Madenciligi Temel Veriler (nodirtygold.org'dan)

Ne kadar cok sey bilirseniz, altin o kadar az isildar...

nodirtygold.org sitesindeki Gold Mining Fact Sheet'te altin madenciligi hakkinda verilen kisa bilgilerin hizli cevirisi. Orijinalinde verilen bilgilerin kaynak ve referanslari da var. Zamaniniz olursa suna da bir bakin. Olmazsa da sorun degil, ben buradan yayina devam edecegim zaten.

Altin Madenciligi Temel Veriler:

• Tek bir altin yüzük ardinda ortalama 20 ton maden atigi birakir.

• Altini ayristirmak icin siyanür ve diger öldürücü toksik kimyasallar kullanilir. Ortalama büyüklükte bir altin madeni yilda 1900 ton siyanür kullanir. Pirinc büyüklügünde siyanür insanlar icin, bundan daha azi ise baliklar icin ölümcüldür.

Benim notum: Bergama Ovacik ve Usak Kisladag madenlerinde siyanür kullanildigi ve Kaz Daglari'nda da niyetin bu oldugu biliniyor. Kütahya Gümüs köyündeki gümüs madeninde de siyanür kullanildigini biliyoruz zaten.  Diger altin madenlerindeki üretim tekniklerini bilmiyorum. Türkiye'de nerelerde siyanür ve diger toksik maddeler madencilikte kullaniliyor sorusunu yanitlayan bir liste yok tabii ki. Internetten bu konuda arastirma imkani kisitli. Türk kaynaklarinda hemen hemen hicbir sey yok, güncel degil. Örnegin MTA'nin sayfalarinda sadece Bergama Ovacik madeni var isletildigi söylenen. Diger altin madenlerinin adi bile gecmiyor. Isletici firmalar daha cok marketing amacli sayfalarinda acikca siyanürden bahsetmiyor tabii ki. ancak dünyada altin madenciliginde bugün %82 oraninda siyanür kullanildigini okudum. Sebep? Düsük maliyet!

• Metal madenciligi 2008 yilinda A.B.D.'nde tüm toksik madde saliminin %25'inden sorumlu oldugu raporlanan bir numarali toksik kirletici idi.

• 2008 yilinda A.B.D'nde madencilik, arsenik atiginin yaklasik %80'inden, civa atiginin % 89'undan ve kursun atiginin %86'sindan sorumluydu.

• Acik altin madeni ocaklari (Open-pit gold mines) dogal arazi seklinin yok olmasina, cok büyük kraterlerin olusmasina ve dag zirvelerinin düzlesmesine yol acar.  Acik maden ocaklari devasa büyüklüktedir. Dünyanin en büyük acik maden ocagi, Utah'taki Bingham Canyon madeni, uzaydan görülebilmektedir.

Benim notum: Bergama Ovacik altin madeni ilgili firmanin web sayfasinda anlatildigina göre "Türkiyenin maden açık işletmeleri arasında en derin ocaklardan biridir.Ocak derinliği 155 metredir." ve sonra doldurularak fistik camlari ile rehabilite edilmistir (?) . Gümüshane Mastra altin madeni de kismen acik ocakmis. Balikesir Havran Altin Madeni de acik ocakmis ve 2010 yilinda kapatilmis, böyleyken böyle olmus. 16.000 fistik cami ve kizilcam ile rehabilite edilecekmis.  Insan elinin dogayi rehabilite etme cabalarina oldum olasi mesafeliyimdir. Buraya da bir soru isareti (?) . Usak Kisladag altin madeni isletici firmanin web sayfasinda belirtildigine göre Türkiye'nin en büyük altin madeni ve acik ocakmis. Su anki berbat görüntüsü söyle. Izmir Efemcukuru'nda isletilmesi planlanan maden kapali yeralti madeni olacakmis ("neyse ki" mi diyelim?) . Kaz Daglari'ndaki olasi madenin isletim sekline dair bir sey bulamadim.

• Altin madenciligi  maden iscileri icin de zararlidir. Maden iscileri küresel isgücününü cok kücük bir oranini olusturmakla baraber, küresel olarak is kaynakli ölümlerin %3'ü (yani yaklasik günde 30 ölüm) bu sektörde görülür.

•  Altin madenciliginde cok su kullanilir. Ortalama bir altin madeni büyük bir Amerikan sehrinin nüfusunun yillik temel su ihtiyacina denk miktarda su kullanir.

Benim notum: Su en önemli zenginligimiz. Önümüzdeki yillarda temiz su kaynaklarinin altindan ve petrolden bile degerli olacagi söyleniyor. Global su sorunu hakkinda bilgilenmek icin buraya.

• Altin madenciligi hava kirliligi ve sera etkisine yol acan  kömür ve diger fosil yakitlardan elde edilen büyük miktarda elektrik enerjisine gereksinim duyar. Ortalama bir altin madeni tüm Rhode Island eyaletinin kullandigi kadar elektrik kullanir. Avustralya'daki Olympic Dam bakir-uranyum-altin madeni isletilebilmek icin, güney Avustralya'nin bugünkü elektrik arzinin yarisina ihtiyac duyacaktir.

• Altin madenciligi yabani yasam alanlarini , önemli ekosistemleri ve biyolojik cesitliligi yok eder. Küresel olarak tüm aktif altin madenlerinin ve arama sahalarinin dörtte birinden fazlasi bir dogal parkin, barinma alanlarinin ve diger koruma altindaki dogal alanlarin icinde ya da cevresindedir.