"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Cuma, Haziran 24, 2011

Homeopati 101 :)

photo by nerxs

Homeopati bilimsel olarak kanitlanmis olmasa da, ilgiyle takip ettigim ve kapimi kapamadigim tedavi yöntemlerinden biri. Ilk kez 19. yüzyilda Alman hekimi Samuel Hahnemann tarafindan gelistirilmis. Almanya'da bazi hastanelerde klasik tibbi destekleyici olarak kullaniliyor. Doktorlar homeopatik ilaclari recete edebiliyor, eczanelerde recete ile veya recetesíz satin alinabiliyor. Tip uzmanliklarina ek olarak homeopati konusunda egitim görmüs ya da uzmanlik almis hekimler var.

Uzun zamandir bu konuda okumak icin bir kitap ariyordum. "Die magische 11 der Homöopathie" karsima sık sık cikan bir kitapti. Biraz piyasaya yönelik cep kitabi hali, ondan kacinmama sebep oluyordu. Sonunda tam olarak aradigim gibi bir kitap bulamayinca, onu okumaya karar verdim. Sade, anlasilir dili ve kullandigi basit sistematik, giris seviyesi icin oldukca iyi. Kitap homeopatide en yaygin kullanilan 11 "ilaci", insanoglunu mesgul eden 11 bedensel ve ruhsal hastalikla eslestirerek anlatiyor. Her birine de bu rahatsizligi gidermek icin 3 eslikci homeopatik madde daha ekliyor.

Burada kitaptan aktaracaklarim sadecec unutmamak icin aldigim notlar. Tamamen genel bilgilenme amacli. Tedavi tavsiyesi olarak okunmamali (olamaz zaten); hekim görüsü olmadan denenmeye kalkilmamali. Homeopatik "ilaclar" bitkilerden, hayvanlardan ve minerallerden yani dogadan elde edilen; arsenik, kurtbogan, güzelavrat otu gibi kimileri normal dozajinda öldürücü derecede toksik olan maddelerin, bilimsel olarak varligi kanitlanamayacak derecede seyreltilmesiyle elde ediliyor. Normal dozajda (yani o bitkinin kökü, bu bitkinin yapragi direk kaynatilarak) ayni yarar görülemeyecegi gibi ciddi zararlar da görülebilir. Baslamadan önce not düsmek istedim.
  • Homeopati (ya da homeopatik ilaclar) rahatsizligi dogrudan tedavi etmez. Vücuda sahip oldugu "kendi kendini iyilestirme" gücünü aciga cikarabilmesi icin ilk sifali ivmeyi verir. Böylece klasik ilaclarin yaptigi gibi semptomlari siddetle bastirmak yerine, organizmada zaten var olan gücü yumusakca düzenlemis ve aktive etmis olur.
  • Homöopathie (ya da Ingilizce Homeopathy) sözcügü Yunanca'dan. Yaklasik "benzer rahatsizlik" demek. Cünkü Hahnemann'in teorisine göre, saglikli bir insanda belli rahatsizliklara yol acan bir madde uygun sekilde hazirlandiginda (seyreltme vb) ayni hastaliga sahip bir kisiyi de sagligina kavusturabilir. Kitaptaki ifadeyle "Hahnemann her bir rahatsizlikta tam olarak denk gelen maddenin  beden ve ruha dogal dengelerini geri bulmak üzere vücudun bagisiklik sistemini aktive edecek ilk iyilestirici ivmeyi verdigini varsaymaktaydi" 
  • Homeopatinin 20. yüzyilda anladigimiz sekliyle uygulanmasina ve hastanelerde kullanilmasina ön ayak olan kisi Prof. Dr. Mathias Dorcsi (1923-2001).
  • Rahatsizligin mümkün oldugunca basinda , örnegin ilk belirgin semptomda homeopatik tedaviye yönelmek basari oranini arttirir.
  • Uzman bir homeopata danismadan evde kullanilabilecek dozaj (Potenz deniyor) D12. Bu, yan etkiler dogurmadan yeterince güclü bir iyilestirme ivmesi saglayabilecek kadar düsük oranli bir seyrelti.
  • Belli bir rahatsizlikta hangi ilacin dogru oldugunu belirlemekte yardimci üc soru:
    • Hangi sikayetler var?
    • Baslatan etken neydi? (Sicak, soguk, stress, hava akimi vb)
    • Hangi etkenler iyilesme ya da kötülesmeye yol aciyor? (Dinlenmek, hareket, günün belli saatleri, sicak soguk vb.) -> Bunlara "modality" deniyor.
  • Dolayisiyla homeopatide kisinin kendi bedenini ve onun rahatsizliklarini iyi gözleyip algilayabilmesi önem kazaniyor. Kisinin rahatsizligini ve onu arttirip azaltan faktörleri bir baskasindan daha iyi bilecegi görüsü var. Hasta pasif degil, aktif. Sorun da genel degil, bireysel. Ya da baska deyisle, sorun yok, bir bütün olarak birey var.
  • Homeopatinin 4 farkli uygulanis sekli var:
    • Kendi kendine tedavi (self medication), semptoma yönelik, tek ilacla 
    • Birden cok homeopatik ilacin birlikte kullanimi
    • Akut ve kronik sorunlarda klasik homeopati uygulamalari
    • Klinik uygulamalar
  • "Homeopatinin 3 sütunu":
    • Benzerlik prensibi : benzeri benzerle tedavi etme
    • Saglikli insanda test: Ilacin saglikli kisideki etkilerinin kontrollü test edilmesi
    • Potentisation: Seyreltme;  1:10 oraninda seyreltme D1, ardindan tekrar 1:10 oraninda seyreltme D2. Bu sekilde D12'ye dek seyreltiliyor. Ayni sekilde 1:100 oraninda seyreltme C1 olarak adlandiriliyor. 
  • Alinan homeopatik ilacin ise yarayip yaramadigi nasil anlasilir?
    • Sikayetler belirgin sekilde azalmissa, genel durum daha dengeli, güclü , canli .. ise kullanilan ilac dogrudur ve ise yaramistir.
    • Sikayetler degismeden kaliyorsa ya da daha da kötülesiyorsa, genel durumda da iyilesme yoksa kullanilan ilac duruma uygun degil demektir. (Burada ilginc homeopatik kavramlardan birine dikkat etmek gerek: Almanca Erstverschlimmerung deniyor. Ilk kötülesme, ön kötülesme denebilir. Ilac kisa süreligine (bir kac saat icin), tedavi etmesi beklenene benzer ama ondan daha hafif bir sikayet tablosuna yol aciyor. Ilaci kullanmaya devam edilince sikayet hafifliyor ya da tamamen ortadan kalkiyor. 
    • Sikayetler bir süreligine kesilmis, ardindan tekrar baslamis ya da sekil degistirmis olarak tekrarlamissa, homeopatik ilacin görevini gördügü ama yeni bir ilacin gerektigi anlami cikarilir. Homeopatik anlayisa göre sikintilarimiz bir soganin kabuklari gibi. Bir ilacla bir kabugu soydugumuzda, daha ic kabuklar aktive olabiliyor. Bir de bu anlayista "en son gelen sikayet en önce gider" deniyor. Rahatsizligin ilk basinda olusup sonra unutulmus, hafiflemis bazi sikayetler tedavi asamalari boyunca geriye dogru gidildikce kisaca tekrar ortaya cikabiliyor.   Bunlar uzman bir homeopatin yorumlayip yaklasim getirebilecegi durumlar. Yukarida sayilan 4 homeopati yaklasimi da bu yüzden var.
  • Homeopatik ilaclarin, özellikle D12 gibi düsük dozajlarinin yan etkisi yok. Yanlis ilac kullanilmissa bir zarari yok. Sadece ise yaramamis olur. Hamilelerin kullanmadan önce doktora danismasi gerek. Cünkü bazi homeopatik ilaclar kanamaya sebep olabiliyor (dogasi geregi).
  • Homeopatik ilaclar isi, isik ile röntgen ve cep telefonu gibi cihazlarin yaydigi dalgalardan korunmali. Havaalanlarindaki röntgen kontrolleri de zarar veriyor.
  • Berlin Üniversitesi Hastanesi Charite'nin 103 doktorla, her yas grubundan 4000 hasta üzerinde yaptigi arastirmalara göre homeopati bas ve sirtagrilari, alerji ve tansiyon gibi hastaliklarda ise yariyor. Dünya Saglik Örgütü , etkisi ve düsük maliyeti sebebiyle homeopatiyi tavsiye ediyor.
  • Gelelim ünlü 11'e:
    • Kapali yaralar, sis ve morluklar: Arnica (Arnika'yi bana dogum sonrasinda hastanede vermislerdi; su toplamasi sebebiyle. Cocuklara da düsme, carpma vb, yaralar icin veriliyor
    • Mide bagirsak hastaliklari, büyük sehrin stressli hastalari : Nux Vomica (Kargabüken)
    • Kulak-Burun-Bogaz: Ates esliginde iltihap: Belladonna (Güzelavrat otu)
    • Hormon hastaliklari, özellikleri kadinlarda: Pulsatilla
    • Idrar yollari ve böbrek: Apis (Balarisi)
    • Sirt agrilari: Rhus Toxicodendron (K. Amerika'ya özgü zehirli sarmasik)
    • Eklemagrilari: Bryonia
    • Ates, beklenmedik anda siddetle gelen her türlü akut hastalik: Aconitum (Kurtbogan)
    • Basagrilari, migren: Gelsemium
    • Ruh, sinirler, uyku: Ignatia
    • Alerjiler ve cilt: Sulfur (Sülfür)
Bu hastaliklardan biri hakkinda detayli bilgi ya da diger eslikci homeopatik ilaclari merak ediyorsaniz, kisaca yazmaya calisabilirim. Yine genel bilgi olmasi sartiyla tabii...

 Tarafsizlik ilkesi geregi homeopati karsitlarinin görüslerini de ekleyeyim:
  • Homeopati sarlatanliktir.
  • Placebo etkisi disinda kanitlanmis bir etkisi yoktur.
  • Seyreltme sonucunda homeopatik ilaclarda ilk etken maddeden tek bir molekül bile kalmamis olur. Bilimsel olarak kanitlanamaz. Ilac denilenler su ve sekerden ibarettir. Hicbir etkileri yoktur.
  Sizin homeopatiyle ilgili lehte ve aleyhte görüs, bilgi ve tecrübeleriniz varsa paylasir misiniz?

10 yorum:

  1. Bilimsel olmayan seylere hic inanmam (ne de olsa biliminsaniyim). Bu homeopati isini biraz arastirmistim, gercekten bilimsel hicbir tarafi yok. Diger yandan, faydasi olmasa bile zarari da olmaz gibi (seker/su sonucta). Bir de Amerika'da marketlerde eczanelerde kolayca bulunabiliyor, o yuzden alip denedim. Ve ise yaradi. Ya da bana oyle geldi bilmiyorum :-)

    YanıtlaSil
  2. Ben homeopatiye çok inanıyorum. Henüz elle tutulur bir deneyim yok ama, şurdan yola çıkıyorum. Yoga yaptirdigimda bize öğretilen genellemeleri, tüm sınıfa uygulamanin zorluğunu gördüğümde, herkesin başka bir yogası var demiştim. Aynı bel fıtığını yaşıyan iki insanın bile duruşu, beden esneyişi, ağrısı, son noktası farklı oluyor.Bir de akıl-onunla gelen ihtimam-evham gibi kavramlar girince, bambaşka matematikler ortaya çıkıyor. Durum böyleyken, her insanında hastalık nedenleri farklı oluyor. Benim vertigom, tamamen stresten ortaya çıkarken, diğerinin vertigosu gerçekten bambaşka bir nedenle ortaya çıkmış olabiliyor.Eskiden ateşin varsa aspirin, öksürüyorsan şurup verirlerdi doktorlar... Neden öksürüyorsun, neden ateşin çıktı diye sormazlardı. Homeopati bu anlamda soru soruyor. Soru soran her sistem doğru cevabı bulma yolunda adım atar bence.. Ne kadar etkili, ne kadar placebo etkisi tartışılır, fakat gerçekten kişiye özel çözüm ürettiği için ben sıcak bakıyorum bu alana ve destekliyorum....

    YanıtlaSil
  3. Gecen ekimde bir fungus sorunuyla karsilastim. Doktora gittim, bana bir bakteri bir fungus kremi verdi. Ikisinide sur onlar kardeslerdir zararlari olmaz biri nasilsa iyilestirir dedi. Iyilestirmedi. Test sonuclari temiz cikti ama fungus gecmedi. Ustunden 6 ay gecti yine rahatsizlik vermeye baslayinca baska doktora gittim. O da ilk doktroun verdigi fungus kremini verdi. Iki ay sabah aksam kullandim alan daraldi biraz ama gecmedi. Sonra Naturapath'a gittim. Bakti, sonra dedi ki lenf bezlerin dolmus, bosalamamis. Sag taraf. Sol taraf bastan temizleniyormus, sag taraf sol gogsun ustnden. Bastiriyor oraya nasil aciyor. Sag taraftaki lenf bezleri doldugu icin ve cok uzun zamandir oyleymis, doktor dedi ki: nasil islak toprakta istenmeyen seyler cikar, bu bolge de boyle olmus. Bu arada o alanda fungus disinda baska iki et beni de belirmisti. Hepsi bu islak toprak nedeniyleymis yani. Sonra uc ilac verdi. Ucuncu gun gecmek uzereydi. Kimse bu placebo diye inandiramaz beni haliyle :)) Cok acik bilgi oldu ama bilgi bilgidir diye yazdim ...

    YanıtlaSil
  4. Nese,
    bana da öyle geldi ;)

    Burcu,
    En cok bahsettigin yönünü sevdim ben de. Klasik tibbin bu acidan cok ögrenecegi sey var homeopatiden. Ben oglumdan "3 yasinda, erkek, tekrarlayan ates vakasi" diye bahsedilmesini hic sevmiyorum örnegin. Bir vaka degil, bir insan oldugumuz hatirlansa bile bir seydir.

    Uma,
    Okudugum bir baska homeopati kitabindan: "Tecrübe aciklanabilirligin üzerindedir". Senin tecrüben bu cümleyi animsatti simdi.

    YanıtlaSil
  5. Herhalde homeopati hk yazılan en açıklayıcı özet bilgilerden biri olmuş bu Evren! TEBRİKLER :)
    201'e geçince de :P hastalıklarımızı, ilaç alarak bastırmamız gerektiğinden bahset bari.
    (Ona buna karışan ama kendisi totosunun üzerine oturup da yazı yazmayan kişi:
    Zeynep)

    YanıtlaSil
  6. Zeynep'cigim, 201 baslikli bir yazi da olacak, nereden bildin :) Izmir'in sicagi oturup yazmaya engeldir sanirim. Bir firsatta deneyimlerini yazarsan ilgiyle okurum yine de...

    YanıtlaSil
  7. Ben de bir kac senedir ilgileniyorum. Ozellikle emzirme sırasında olusan dev gibi sancılı mastit icin Belladona almistim, cok iyi geldi. Homeopati calismiyor diyenler dogru doz ve dogru homeopat ile karsilasmamislardir. Cok calisma gerektiren bir konu bu. Ayrıca online egitim de aldim tavsiye ederim: http://www.wellwithin1.com/homeo.htm

    YanıtlaSil
  8. Basak,
    tesekkür ederim tavsiye ettiginiz link icin, inceleyecegim.

    YanıtlaSil
  9. Verdigin orneklerden Arnica(ticari kremi idi ama) bizim bocugun carpma sonrasi balon gibi sismeye baslayan basinda mucize cozum oldu. Buz koyunca, tutmak istemeyip agliyordu. Iki pit pit Arnica ile hersey gecti. Tek suruste ve gozlerime inanamadim! Bir daha surseydim belki hafifce belli olan morarma da olmazdi.

    Kukurt ile lise yillarindaki sivilcelerimi tedavi etmeye calistilar. Bir suspansiyon ile. Ona cok iyi gelmedi. Ama benzer durumlarda iyi gelen de var... O sivilceler belli bir yasta aniden yok oldular, kendi kendilerine...

    Ozetle, neden olmasin ;-)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Dilek homeopatide bazen normal oranlarda iyi geldigi soruna karsilik kullaniyorlar bir remedy'i. Arnica, papatya ve euphrasia gibi. Bazen de normal oranlarda sebep oldugu rahatsizligin tedavisinde... Apis, arsenik, aconitum, belladonna gibi. Neye göre secip karar veriliyor bilmiyorum. Deneme yanilma galiba.

      Sil