"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Salı, Nisan 01, 2008

Hoş kokulum, her dem yeşilim

Geçen Aralık ayını şu fotoğrafa bakıp hayıflanarak geçirdim. Kim bilir kaç yıldır bir nergis demetini elime alıp kokusunu burnuma çekmediğimi farkettim. Bir süredir de bu yıl filbahri mevsimini kaçıracak olmanın gizli üzüntüsünü çekmekteydim.
Cumartesi günü her zamanki rotamızda yürüyüş yaparken resimdeki bitkiyi keşfettim. Daha önce gözümden kaçmış ama bu sefer burnumdan kaçamadı. Küçük, beyaz çiçeklerinin yaydığı koku bana çokça nergisi, biraz da filbahriyi anımsattı.

Pittosporum

O gün akşam işi gücü bırakıp adını, neyin nesi olduğunu bulmaya adadım kendimi. Çok aramama rağmen ancak ertesi gün ve tesadüfen bulabildim her zamanki gibi. Latince adı Pittosporum tobira imiş. Asya ve Afrika'nın bazı bölgelerinde kendiliğinden yetişiyor, burası gibi sıcak iklimlerde bahçe ve parklarda süs amaçlı yetiştiriliyormuş. Murat Pilevneli'nin anlattığı üzere her dem yeşilmiş. Genelde bir metre civarında çalı şeklindeymiş ama ağaç gibi boylanabilenleri de varmış. Almanca'da latince Pittosporum adı bire bir çevrilerek Klebsamen (Yapışkan tohum) adıyla anılıyormuş. Türkçe bilim dili bu kadarcık bile yaratıcılık gösteremediği için, zavallıcık Türkiye'de pittosporum pittosporum yetiştirilmeye ve satılmaya devam ediyormuş. Bazı sitelere bakılırsa, İngilizce'de filbahri gibi buna da kokusundan dolayı mock orange (yalancı portakal) denebiliyormuş.
Herkesin pittosporum'u kendine. Ben benimkine Türkçe bir ad peşindeyim. O günkü havama göre "parlak yeşilim" de diyebilirim, "oya çiçeklim" de, "nergis kokulum" da... Çok kızdırırsa "seni yapışkan tohum" bile diyebilirim! Önerileriniz?

6 yorum:

  1. Önerim...
    Sırf senin güzel hatırın için şimdi bir bitki ismi uyduracağım, hazır ol;

    akpıtrak

    gerçi baktım tdk'da pıtrak diye dikensi tohumlu bir bitkiye deniliyormuş ama ben çok sayıda minik çiçekli diye pıtrak gibi diyesim geldi. Uzun lafın kısası benim uzun postumu okurken gözünden kaçmasın diye geldim, haber vereyim istedim. Tüm gücümle bağırıyorum; SOBEEEAA...

    YanıtlaSil
  2. akpitrak ismini ben de cok yakistirdim :)

    YanıtlaSil
  3. Yabanım,
    Bravo, bu kadar olur. Demet haklı, yakışmış akpıtrak. Bu bitkinin yayınlamadığım bir resmi daha var; onda daha da pıtraklar. Sende bitki isimlendirme üzerine doğal ve gizli kalmış bir yetenek olabilir. Bundan sonra bitki teşhisi için Ayça'ya, teşhis edilmiş bitkilerin adlandırılması için sana döneceğim.
    Bugünden itibaren pittosporum ailesinin gözetimim altındaki Malta şubesi bireyleri akpıtrak adıyla anılacak.
    Sobeni duydum, bu ağır görevin altından yüzakı ile çıkmaya çalışacağım.

    Sevgiler

    YanıtlaSil
  4. Peki çiçek isimlerini nasıl buluyorsun? Yurt dışında çiçek fotoğraflarını gösterip üzerine tıklayınca hakkında bilgi veren siteler varsa paylaşırsan çok sevinirim.

    YanıtlaSil
  5. Tesadüf mü, malum mu oldu? Üsenerek sadece "kismen katiliyorum, kismen katilmiyorum" dedigim cümlenin acilimi var bu yazida, ki ben bile unutmustum.

    YanıtlaSil