"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Pazar, Eylül 24, 2006

Papazkülahı dedik de...

Üç yıl boyunca bir yolda yürüyüp de güzeller güzeli bir ağacı farketmemek ne anlama gelir? Bakar kör olduğuna! Tamam, hafifletici sebepler var. Ağacın kendisi pek dikkat çeken, görkemli bir şey değil. Daha çok çalı formunda. Çiçekleri de öyle, fazla albenili değil. Farketmedim işte bunca zamandır. Bu yıl Ağustos ortalarında birden dikkatimi çekiverdi. Başka hiçbir ağacın meyvasına benzemeyen, değişik bir formda, canlı pembe renkte, mini mini meyvalar!
Çoğu zaman olduğu gibi, ne olduğunu bir tesadüfle öğrendim: Türkçe papazkülahı veya papaztakkesi deniyor bu ağaca . Çünkü meyvaların formu bir tür papaz başlığını andırıyormuş. İngilizce adı spindle tree. Latince Euonymus denen büyükçe bir aile. Asya'dan Amerika'ya kadar yayılmış 150'den fazla türden oluşuyor.
Papazkülahının büyük süprizi Eylül başında ortaya çıktı. Zaten
gelip geçerken bayıla bayıla seyrettiğim meyveler önce gittikçe büyüyerek nar kırmızısı bir renk aldı. Daha sonra bunların dört odacıklı bir kapsülü andıran bir dış kabuk olduklarını anladım. Nar kırmızısı kabuk zamanla açılıp içinden iki turuncu çekirdek sallanmaya başladı.
Böyle olmayacak ama. Bazen göstermek anlatmaktan bin kat daha basit. Flickr'da bulduğum şu yandaki fotoğraf yeterli olur sanırım. (Fotoğraf: florriebassingbourn ) Kendimi şöyle parlak fosforlu turuncu bir gömlek , üzerine de nar kırmızısı bir ceket giymiş hayal ettim de... Aman, ne abartılı! Oysa doğada neredeyse hiçbir renk kombinasyonu çirkin durmuyor. Herşey ölçülü ve güzel!

Birkaç kez gelip geçerken birer-ikişer meyva kopardım bu ağaçtan. Evde küçük bir hasır kase içinde oluşturmaya başladığım sonbahar koleksiyonuma eklemek üzere (neler yok ki içinde! bir iki fındık, bir kestane, bir çınar tohumu, bir-iki meşe palamudu, bolca akçaağaç tohumu...)
Şöyle birini ısırıp tadına bakmayı düşünmüş müydüm koleksiyon için toplarken? Galiba hayır. İçgüdüsel olacak. Daha sonra papazkülahı ağacının, meyvaları dahil zehirli olduğunu okudum çünkü. Kuşlar yiyebilir, onlara serbest!
Ben papazkülahını sevdim! Özellikle sonbaharda sunacağı renk cümbüşü için de hayal bahçeme ekledim. Ama çocuklu evlerin bahçelerinde pek bulunmasa iyi olur.

Bu yazıda kullanılan kaynaklar ve papazkülahı ile ilgili bazı linkler:
1) Wikipedia: Spindle Tree
2) Plants for a future: Spindle Tree
3) Bol fotoğraflı bir papazkülahı sayfası!

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder