Lahana ciddi konu. Gayet yararli bir mevsim sebzesi. Uzun uzun anlatmayacagim ama bilsek ve unutmasak soframizdan bir gün bile eksik etmeyiz. O derece :) Bir cok da cesidi var. Ben de bilmiyordum bazilarini, yeni ögrendim. Itiraf ediyorum, Karadeniz'in meshur kara lahanasini ben yillarca bildigimiz, salatasi yapilan kirmizi lahana sanmistim. Degilmis :) Iste böyle seylerden bahsedecek, Brassica ailesiyle tanistiracak bizi bu yazi. Asil amac ayirt etmek oldugundan yine cok detaya girmiyorum.
Beyaz Lahana / Brassica oleracea convar. capitata var. alba / Cabbage / Weisskohl : En bildigimiz lahana :)
 |
| Photo by La Grande Farmers' Market |
 |
| Photo by antiapathy |
Kara lahana / Brassica oleracea var. sabellica ya da Acephala / Kale / Grünkohl : Karadeniz'de meshur lahana. Isil veggieway'de "Kale" diye anlattikca merak ederdim. Meger karalahanaymis ve asil karalahana buymus :) Corbasi, sarmasi, kimbilir daha neleri neleri yapilir.
 |
| Photo by photofarmer |
Milano lahanası / Brassica oleracea convar. capitata var. sabauda / Savoy cabbage / Wirsing: Almanya'da tanistim. Beyaz lahananin kirisik ve acimsi kardesi.
 |
| Photo by stg. pfeffer |
Spitzkohl: Internette ne bir ayri Latince ada, ne de Almanca disinda beyaz lahanadan baska bir adina rastladim. Beyaz lahananin farkli bir formu mu? Ben de bilmiyorum. Bilenler beri gelsin, anlatsin :)
 |
| Photo by JaBB |
Çin Lahanası / Brassica rapa subsp. pekinensis / China cabbage , Napa cabbage / Chinakohl : Cig de yenir. Yokluk bölgesi Malta'da, dogru dürüst marul bulamadigimiz günlerde bundan salata yapardim. Hey gidi günler, hey :D
 |
| Photo by arbyreed |
Brüksel lahanasi / Brassica oleracea var. gemmifera / Brussels sprout / Rosenkohl : Minyatür lahana. Aslinda bitkinin tomurcuklari, lahanadan farkli olarak bir dal boyunca büyüyorlar.
 |
| Photo by andreasheyden |
Alabaş / Brassica oleracea var. gongylodes / Kohlrabi, German turnip / Kohlrabi: Anlatmaya üsendim.
 |
| Photo by Lawrence Farmers' Market |
Karnabahar / Brassica oleracea var. botrytis / Cauliflower / Blumenkohl: Malum :)
 |
| Photo by pizzodisevo |
Brokoli / Brassica oleracea var. italica / Broccoli / Brokkoli: Malum :) Bu ailedeki pek cok sebzenin oldugu gibi brokolinin de hem yesil, hem de mor renklisi var :) Brokoli ve karnabahar icin " Lahanayla ilgisi ne? " diye sorabilirsin; ayni türün varyasyonlari. Garip ama gercek :) Her ikisi de bitkinin henüz acmamis cicek kurulu aslinda :)
 |
| Photo by sk8geek |
Piramit karnabahar, Minare karnabahar, Romanesco / Brassica oleracea convar. botrytis var. botrytis / Romanesco broccoli / Romanesco brokkoli : Dünyanin en gerceküstü sebzesi kanimca :)
 |
| Photo by IsaacMao |
Nasil?
Bundan böyle kisin markette pazarda gezerken daha botanik bir gözle bakabilir, daha da önemlisi Brassica kardesleri birbirine karistirmayiz, degil mi? :) Unutmadan bazi hardal türleri ve adi kötüye cikmis Canola/raps yaginin elde edildigi bitkinin de bu aileden oldugunu belirtmeden gecemeyecegim :)
Ne aile ama :)
Piramit lahana çok ilginçmiş, ilk defa gördüm. Gerçeküstü görünüyor, müthiş bir form!
YanıtlaSilartık lahanalara farklı bir gözle bakacağım :)
YanıtlaSilpes doğrusu ne aile ama! karalahanayı çok severim, anneannem karadenizli, bir sarar onu, bi böyle yarmalı, mısırlı çorbasını yapar, yanına da mısır ekmeği ve yoğurt, parmaklarımı yerim. beyaz lahanayı da öyle sarar, ayrıca yemeğini de çok severim ama nedense beyaz lahana gastritime iyi gelmiyor. bu vesileyle bu nedendir, pişirmeyle ilgisi var mıdır bir araştırayım ben de. milano, çin, spitzkohlu hiç bilmiyordum yine öğrendim. alabaşı da senden duymuştum (yazmaya üşendim :)) ama hiç yemedim ve gördüysem de hatırlamıyorum. piramit karnabahar ise nasıl bir güzellik!! romanesk brokoliymiş adı :) ohh yine süper bir yazıydı: ne kadın ama!
YanıtlaSilben de kale'den (karalahana) yumurtali sogan sarmisakli kavurma yapiyorum cok guzel oluyor. en sevdigim yeme sekli. dolmasini yapacak kadar guclu degilim :))
YanıtlaSilpiramit lahana da aldim bir kez ve sadece haslayip yiyecek kadar yaratici olabildim. neticede hepsini cok severim :)
sevcan
bayildim bu yaziya!! ciktisini alip gidecegim pazara bundan sonra! :) ah o degisik sekilli sebzeler karsisinda sanki muze gezermiscesine sergiledigim incelemeci-supheci tutum...bu yaziyla son bulacak :) bir de her lahanaya bir yemek tarifi olsa tadindan yenmez olurdu hehe. ama cok sey istiyorum biliyorum :)
YanıtlaSilsevgiler
berna
aa simdi bir daha okudum ve yeni fark ettim, bu kale hollandalilarin meshur boerenkoool'u yahu! yani milli yemekleri stamppotun bas malzemesi. demek bu karalahanaymis ha!! ben de karadenizin karalahanasini kirmizi lahana saniyordum senin gibi :) kendisini patatesle haslayip pure kivamina getirince (stamppot) gayet lezzetli bir kolay yemek oluyor, buraya not duseyim.
YanıtlaSilberna
1-en bi lahanaya benzeyenle mis gibi lahana sarmalar disinda saglikli citir bir salata yapilabilirhttp://bestebonnard.blogspot.com/2010/02/40a-3-gun-kala-son-durumlar.html
YanıtlaSil2-Uzumlu , elmali kirmizi lahana
2 yemek kasigi zeytinyagi
2 orta boy sogan
2 orta boy elma
1 kirmizi lahana yaklasik 1 kilo agirliginda
4 yemek kasigi kirmizi sarap sirkesi yada uzum sirkesi
2 yemek kasigi toz seker
2 karanfil sapi
1/2 yemek kasigi hardal tanesi
55 gr kuru uzum
1/2 yemek kasigi kirmizi meyve receli tecihe bagli
tuz, karabiber
1-Bir kalin tabanli celik tencerede sognalari zeytinyagi ile rengi degisece kadar yaklasik 7/10 dk kavurun.
2-kabugu soyulmus, dilimlenmis elmalari ekleyin 2/3 dk daha elmalar yumusayana kadar pisirin.
3-Ince kiyilmis lahanayi, kirmizi sarabi, karanfil, hardal tohumlari, uzum,sirke, tuz, karabibri ekleyip kaynayinca altini kisin. Aradaa karistirin 35-40 dk pissin. Suyunu cekerse biraz daha kirmizi sarap ekleyebilirsiniz. Hafif diri kalsinlar. Son olarak atesten aldiktan sonra 2 kasik tanesiz receli ekleyin bu islem lahanalari hafifce tatlandiracak ve parlak gozukmelerini saglayacak.
Kestaneli Bruksel Lahanasi
225 gr kestane
125 ml sut
550 gr bruksel lahanasi
30 gr tereyagi
1 aci sogan
2/3 yemek kasigi beyaz sarap veya su
1-Kestanelerin ustune bicakla arti cizin. kaynamis suya atarak 8/10 dk pisirin. icinden birazini cikartip soyun bu esnada diger kestaneler suyun icinde kalip yumusamaya devam etsin. Tum kestanelerin dis ve ic kabuklarini soyun.
2-Bir tencereye sutu ve kestaneleri koyun. kestanelerin ustu sutle kapanmiyorsa az su ekleyin. 12-15 dk pisirin hafif diri kalsin erimesinler.
3-Bruksel lahanlari ayiklayin kok kisimlarina bir carpi atin pismesine yardimci oluyor. Buyuk bir tavada tereyagi ile kiyilmis sogani 1/2 dk kavurun. Bruksel lahanalarini ve beyaz sarabi ekleyin. ustunu kapatip 6/8 dk pisirin. arada tavayi sallayarak karsitirin suyu bitecek gibiyse az su ekleyin. Son olarak kestaneleri ekleyip hep beraber 5 dk daha pisirin. Kestane ve bruksel lahanalari dise gelcek kivamda pismelilr. Daha cok pismesini arzu ediyorsaniz dagilmayacak kadar biraz daha pisirin. Servi yapin.
3-brokoli ile brokoli timbal http://bestebonnard.blogspot.com/2009/11/seramik-atolyem-ii-ve-aile-isleri-fani.html
4- minare karibahar ile http://bestebonnard.blogspot.com/2011/08/bohcada-minare-karnibahar-bahceden.html
5-alabas en guzel cig yenir bir alabas canavari var bizim evde kitir kitir kitirdatir!
benim bahcenin vazgecilmezleri lahanalar kara kisa dayanikli, vefakardirlar:)
kara lahanaya bir soru isareti koyuyorum ben Trukiye'de yedigim ile bu tur birbirine benzemiyor. Bu tur pisince yumusacik olmasiyla patatesli, havuclu, turlumsu yemeklere en uygun olani.
YanıtlaSilo konik salatalara cok uygun kanimca. cin lahanasi fermante ettirilip kimchi yapilabilir ki cok sevilecek tarifini verecegim yakinda sevgiler...
BendenBizden,
YanıtlaSilÖyle, degil mi? :)
Anne kaleminden,
Basardim demek :)
Pelin,
Annenlere tasinacagim :)
Sevcan,
bizim mutfaga da girecek bundan böyle :)
Berna,
Tarif isi beni asar ama beste'ye söylemistim bak bir sürü tarif eklemis yorumlarda :)
Beste, tarifler icin sagol :) soru isaretine tamam, ben Türkiye'de görmedim hic kara lahana, internetin yalancisiyim.
evet evet beste haklı, benim yediklerim de bu kadar kıvır kıvır değil. bizim yediklerimiz şöyle: http://www.karalahana.com/fotograflar/displayimage.php?album=20&pid=3300
YanıtlaSilbenim anneminde aynı gün karalahananın corbasını sarmasını ve kavurmasını yaptığını hatırladım birden.Ama gerçekten bu piramit lahana harikaymış insan onu doğramaya falan kıyamaz sanırım bütün olarak pişirip sofraya getirmemiz lazım.
YanıtlaSilPelin, (ve tabii Beste)
YanıtlaSilkültür bitkileri bu acidan gayet cetrefilli. bazilari yüzyillardir degisik cografyalarda ekilip bicildiginden degisiklige ugramis, kimisinde insanlar sürekli tercih ettikleri özellikleri tasiyanlari caprazlamalar, denemelerle bulup cogaltmislar derken ayni türün bile bir cok alt cesitleri, türleri, varyasyonlari var. Benim amatör botanik bilgimi asiyor. Fakat bunlarin farkinda olmak sahsen hosuma gidiyor. Karadeniz kara lahanasi da, kale'den biraz farkli demek :)
Cigdem,
O piramidi kesmeye ben de kiyamam :)
rica ederim tarif dedin buyur:) Turkiye'deki karalahana ile bu kale dediginin de tadi ve dokusu farkli. Kara lahana pisince biraz sertlesiyor, bu kivircik arkadas pisince dagilacak kadar yumusuyor. Karalahanada acimsi bir tat var kivircikta yok bunlar arazi bilgileri gerisini bilmiyorum;)sen arastirmaya devam et biz keyifle okuyoruz burada, tesekkurler Hindiba:)
YanıtlaSilBeste, Pelin,
YanıtlaSilBu fotograflar tanidik geliyor mu?
http://www.flickr.com/photos/delairen/3440359444/
http://www.flickr.com/photos/gapey/6000876512/
http://www.flickr.com/photos/pjchmiel/3986468214/
Bu arkadasin adi collard green'mis :) Kale'in kardesi :)
ehehe sarmasını bile yapmışlar :)
YanıtlaSilben özellikle 2. ve 3.nün karalahana olduğunu düşünüyorum evren. en bildiğimi sandığım lahanayı bile iyice incelememiş olduğum için de utandım tabi. bu arada taşınabilirsin :) olmadı olur da bir gün görüşürsek sana mutlaka karalahana sarması getiririm. ve mısır ekmeği.
YanıtlaSilbu da var :) benim favorim muhtesemdir http://en.wikipedia.org/wiki/Chinese_cabbage
YanıtlaSilseninkilerden en sondaki piramit'e bayildim, ben onu alir seyrederim :) yemeye kiyamam...
Lahangiller rehberi de pek güzel olmuş, tariflerle de şenlenmiş:) Karnabaharın iki rengi daha var, hepsi bir arada: http://www.flickr.com/photos/37884983@N03/3837955753/
YanıtlaSilBu farklı karnabaharların (piramit dahil) kaybolmaya yüz tutmuş çeşitlerin yeniden değer kazanmasıyla eski tohumlardan yetiştirildiklerini de ekleyeyim, sonradan icat edilmiş sanılmasınlar.
Pelin,
YanıtlaSilLahanagilleri gectim bu Kale'giller ailesi bile gepegenis bir aileymis. Burda durup bir yargiya varmayalim en iyisi :)
Uma,
Oo, bu da ne güzel :) Paziya benziyor ayni. Pok Choi imis adi, not edelim :) Neye benziyor tadi? Almanca hardal lahanasi deniyormus, hardala mi? Neler yapiyorsun bununla? Anlat bakalim :)
Jale Hanim,
Harika! Morunu biliyordum da sarisini ilk kez gördüm sanki. Ne kadar renkli bu sebzelerin dünyasi :)
orda Pok choy deniyor burda Bok Choy :) annem gelince ismi Choy diyecegim sadece yoksa bir ay dalga gecer benle. Nasil yiyoruz ben en cok salcali yemegini seviyorum :) Klasik sogan kavuruyorsun salca ekliyorsun, patatesleri kup kup, isteyen olursa havuc, patatesleri biraz kavurup ustune pazi gibi kestigin choylari koyuyorsun ,10 dk da oyle pisiriyorsun,ustune sarimsakli yogurtla servis yapiyorsun. C vitamini oldugu icin, yogurtla iyi gidiyor. Ikinci sekli yaprak yaprak ayiriyorsun. Soganlari kavurduktan sonra tavaya aliyrosun, ve onlari da kisik ateste kavuruyorsun sonra cin usulu yaptigin yemeklere ekleyebiliyorsun. Ya da butun sebzeleri kavuracagin tavaya alip beraber kavurup sosluyorsun :) benim burda en sevdigim sebzelerden :)
YanıtlaSil:D
YanıtlaSilHic de görmedim isin kötüsü. Ise bak, elimde tarif var, sebzenin kendisi yok.
burda cin nufusu cok oldugu icin getirtiyorlar :) size gelir mi bilemem :)
YanıtlaSilbir blogda şöyle bi açıklama gördüm konuyla ilgili, son fotoğrafın altında yazıyor:
YanıtlaSil"Yazdim yazim sonunda dayanamadim girdim baktim 'kale'nin turkcesi neymis diye, bildigimiz kara lahananin bir cesidi cikti! Ben genelde kivircik olanini aliyorum (bizim ciftlikte o var cogunlukla) duz olani her zaman bulunmuyor, bulsam dolma da yapicam allah icin yani! "
http://evindelisi.blogspot.com/2011/10/denemeler-yok-bunlari-silmicem.html
pelin, ben de ayni sonuca vardim , kale ile kara lahana birbirine cok yakin ama ayni degil. Yazida da hep not edecegim bunu, unutuyorum. iyi ki animsattin.
YanıtlaSil