"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Perşembe, Ekim 30, 2008

Güveye karşı doğal çözümler

Bir ara naftaline de doğal bir alternatif aramıştım. Naftalinin kokusu eşimi aşırı rahatsız ediyordu, sanırım alerjisi var. Petrol yan ürünü olması da hoşumuza gitmiyordu üstelik. Başlangıçta sorduğumuz hiç kimsenin aklına doğal güve kovucu olarak bir şey gelmedi. Fakat ben daha sonra internette ve kitaplarda bir dolu alternatif buldum. Bazılarını denedik ve memnun kaldık. Elbette denediklerimizin bile yüzde yüz güvenilir olduğunu söyleyemem. Evimizi ziyaret etmeyen güveler gelmeyiş sebeplerini bildiren mektuplar göndermiyor çünkü:))

*Mor kekik, lavanta ve defne güve kovucu olduğu söylenen Akdeniz'li bitkiler. Lavanta sadece güvelerin değil böceklerin ve sineklerin de sevmediği bir bitkiymiş. Kurutulmuş lavanta yapraklarıyla hazırlanacak torbacıklara bir kaç damla lavanta yağı damlatmak etkiyi daha da arttırırmış.

*Sedir ağacının da güve kovucu etkisi olduğu biliniyor. Hatta piyasada sedir ağacından küçük ahşap halkalar satılıyor bu sebeple. Her yıl zımpara kağıdı ile zımparalayarak kokusunu tazeleyip uzun zaman kullanabiliyorsunuz. Sedir ağacı talaşı, sedir ağacı yağına batırılmış kağıtlar da aynı işi görüyor.

*Kafûru güvelerin hoşlanmadığı bir başka koku. Ancak piyasada doğal olmayanları da satılıyormuş. Doğrusunu sorup öğrenip öyle almalıymış.

*Giysiler için dolaplara kurutulmuş limon kabuklarını doldurduğunuz müslin torbalar asmak işe yararmış.

*Lesley Bremness'in anlattığına göre kokulu yonca (Melilotus officinalis) 'nın kurutulmuş yapraklarını çamaşırlar arasına serperek güveleri kovabilirmişiz. Bu bitkiyi çocukluğumdan hatırlıyor ve dolayısıyla Anadolu'da yaygın olarak yetiştiğini varsayıyorum.

*Artemisia türlerinin (örn. Pelinotu/Artemisia absinthium ve Karapelinotu (Kafuriye/Artemisia abrotanum ) kurutulmuş yaprakları da güve kovarmış. Bu bilgiyi hem L.S., hem de Jekka McVicar veriyor.

*Biberiyenin güveleri kaçıran kokusu çok eskilerden beri bilinmekteymiş. Bu sebeple Akdeniz'de çamaşırları biberiye çalıları üzerine sererek güneşte kurutmak adetmiş. Sanırım bunu söyleyen de Lesley Bremness idi.

*J.M.'e göre çamaşırların arasına konan çörekotu tohumları da etkili bir güve kovucuymuş.
*Tanacetum balsamita'nın nane ve kafûru kokan kurutulmuş yaprakları da güve kaçırıyormuş. (J.M.) Bu bitkinin tam Türkçe adını bulamadım. Almanca adı Balsamkraut, İngilizce'si Costmary. Ama çocukluğumun çayırlarında gördüğümü hatırlıyorum. Demek ki o da Anadolulu.

*Terebentine batırılmış bir bezle halınızı silerseniz hem temizlemiş, hem de güve yumurtalarından kurtulmuş oluyormuşsunuz. Bu bilgi anonim.

*Yün giysilerin cebine sabun koymak, halıları rulo şekline getirip kaldırmadan önce üzerlerine sabun rendesi serpmek de yine halk arasında bilinen bir başka yöntem. Yünlü kazakları sabun rendesiyle yıkamak, yıkarken bir iki damla sedir ağacı yağı eklemek ise benim okuduklarımdan yola çıkarak uydurduğum bir başka çözüm.

*Tuhaf ama halıları gazete kağıdına sarmak da işe yarıyormuş. Bu yöntem çok da doğal sayılmaz. Zira tahminen gazetede kullanılan mürekkep kokusundan kaçıyor güveler, insanlar da kaçmalı!

*Hepsinden önemlisi giysi ve diğer yünlü eşyaları güneşte iyice havalandırmak ve saklama sırası geldiğinde hava almayan, kapalı ortamda saklamak temel kuralmış, bu da böyle biline...

Velhasıl doğanın her şeye bir çözümü var, çözümsüz olan kulağını onun söylediklerine tıkayan bizleriz.

9 yorum:

  1. "doğanın her şeye bir çözümü var..." Bu yüzden ona bu kadar hayranım ya...

    Not: Blogunu okumaktan büyük bir keyif aldığımı söylemiş miydim :)

    YanıtlaSil
  2. Lavanta çocukluğumdaki yüklük kokusudur.

    YanıtlaSil
  3. ne güzel bilgiler bunlar..Sanırım farkında olmadan gardroba koydum lavanta sabunları işe yarıyormuş ..Öğrenmiş oldum...

    YanıtlaSil
  4. Senin kullanip onerdigin hangisi?

    Ninelerimizin lavanta kesecikleri ve sabunlarinin guzel koku disinda bu ise de yaramis oldugunu ogrendim sayende :)

    Turkiye'de TV kanallarinin bir Erkan Topuz amcasi var. Ben de severim kendilerini. O naftalinden uzak durun, karsinojen der!

    YanıtlaSil
  5. Aydan Atlayan Kedi,
    Teşekkür ederim, ben de senin blogunu keyifle okuyorum.

    Boş Arsa,
    Benim çocukluğumun yüklükleri de mis gibi sabun kokardı, sebepsiz değilmiş bunlar.

    Brajeshwari,
    Sağol, lavantalı sabun pratik de ayrıca.

    Berceste,
    ben sedir ağacından halkaları ve lavanta torbacıklarını denemiştim. Bu yıl bir de dediğim gibi yünlüleri sabun rendesiyle yıkarken sedir yağı ekledim suya. Gardroplara da sedir yağı damlatılmış kağıt mendiller koydum. Bir gün dağda bayırda tekrar şu kokulu yoncaya rastlarsam onu da denemek istiyorum ayrıca. Erkan Topuz'un anlattıklarını gazetelerden okudum. Tuhaf şey, benim sadeleşmek adına veya ekolojik sebeplerle vazgeçtiğim bir sürü şeyin kanser sebebi olduğunu söylüyor kendisi. Her şey birbirine bağlı aslında.

    YanıtlaSil
  6. bir süredir güvelerle mücadele ediyorum.samsun dan Ankara' ya gelince dün yine bakliyatları döktüm çok canım sıkıldı. .aktara gittim kafirun verdi. kağı da sarıp bir alt çekmece' ye koydum .başka bir zararı olur mu diye de endişeleniyorum.08.09.2012

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Gidalara dadanan güve türüne karsi kafurunun etkisi olup olmadigini bilmiyorum. Sahsen denemedim ama pirinc ve bakliyatin icine bir kac defne yapragi koymanin güve kacirici etkisi oldugu söylenir.

      Sil
    2. Bunlar akılsız doğanın değil Allah ın koyduğu özeliklerdir bilelim

      Sil
  7. Sayin Gulenc, ben parmagimi uzatip ayin sudaki yansimasini gösterdim. Isteyen parmagima, isteyen sudaki yansimaya, isteyen basini kaldirip gökteki aya ve isteyen de onun ötesindeki günese bakar. Kimin neye bakacagina karismak istemem. Saygilarla...

    YanıtlaSil