"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Perşembe, Mart 26, 2009

Ne sofraya, ne çöpe: Saksıya!


Son güncelleme: 27 Mart 2009, 13:33

Almadım. Atma, ek! 'de bahsettiğim kitabı diyorum. Bir gün oturdum, Ayça'nın da önerisiyle mutfakta bulunan/bulunabilecek ve yetiştirilebileceğine inandığım şeylerin bir listesini çıkardım. Ön şartım bitkiyi üretecek kaynağın (tohum, çekirdek, soğan, yumru, yaprak, dal vb.) mutfaktan çıkmasıydı. Yani aslen gıda olarak ve mutfakta kullanmak üzere marketlerden, manavlardan, baharatçı ve kuruyemişçilerden satın alınmış olması... Sonra vakit buldukça internette aradım hepsini tek tek. Bulabildiklerime link verdim. Aralarında önceden yetiştirmeyi denemiş olduklarım vardı. Listeyi çıkardıktan sonra deneyip sonuç aldıklarım (ve alamadıklarım) da oldu. Benim deneyip üretebildiklerimi italik harflerle işaretledim. Amatör yöntemlerle filizlenebileceğinden emin olmadıklarımın yanına soru işareti koydum. Sonuç olarak aşağıdaki gibi bir liste çıktı ortaya. Kendi çevrimiçi kitabımı yazıyorum. Adını da Ne sofraya, ne çöpe: Saksıya! koydum :)

Burada yapmaya çalıştığım şey tam olarak mutfaktan çıkma tohum vb. ile meyve, ürün verebilecek bitkiler yetiştirmek değil. Teknik olarak bazılarında bunun mümkün olmadığını daha en başından biliyorum. İlk zamanlarda oğlum büyüdüğünde onunla yapacağımız küçük bahçe deneylerine hazırlık olsun falan diye bahane ediyordum. Ama itiraf edeyim tek sebep bu da değil. İçimdeki meraklı çocuk istediği için de yapıyorum bu deneyleri. Çöpe gidecek bir elma çekirdeğinin, bir susam tanesinin filizlenmesini olağanüstü buluyorum. En mütevazi olanaklarla bile insanın kaliteli ve güzel bir yaşam alanı yaratabileceğini kanıtlamak istiyorum.

Denemelerim ve internetteki aramalarım henüz bitmedi. O yüzden bu liste sürekli güncellenmeye devam edecek.
Bu kadar girişten sonra gelelim listeye...



Meyveler:
-Limon ve diğer turunçgiller -Türkçe
-Avokado :denedim ama başaramadım.
-Ananas -Türkçe
-Elma
-Kivi : denedim ama başaramadım.
-Liçi
-Yenidünya
-Kavun
-Karpuz
-Hurma
-Kiraz, kayısı, şeftali gibi kalın çekirdekliler ?
-Zeytin ?
-Çilek: denedim ama başaramadım
-İncir : denedim ama başaramadım. Kivi, çilek, incir gibi minik çekirdekli meyvelerle ilgili bir beceriksizliğim var. Yöntem hatası olabilir.
-Keçiboynuzu
-Mango
-Papaya
-Nar : Bunu başarmış birini buldum internette. Linki daha sonra kaybettim.
-Üzüm
-Hünnap

Baharat ve diğer egzotik şeyler:
-Kişniş
-Susam
-Keten tohumu
-Çörekotu: Çimlendirmeyi başardım ama sonra kazaya uğradı.
-Hardal tohumu: Bir türlü beceremediklerimden.
-Karabiber ?
-Kimyon tohumu: Çimlendi ama çörekotuyla beraber kazaya uğradı.
-Kahve
-Kakao
-Kakule ?

Soğanlı ve yumru köklü bitkiler:
-Soğan
-Sarımsak
-Havuç
-Patates
-Turp
-Zencefil

Sebzeler:
-Domates ?
-Biber
-Semizotu
-Bamya

Tahıl ve baklagiller:
-Buğday: Çook zaman önce üstelik bir yumurta kabının içinde çimlendirmeyi başarmıştım. Aslen buğday değil de, Almanca "dinkel" denen buğdayın büyükbabasıydı. Farkedeceğini sanmam. Kabuğu alınmamış tam buğday olacak.
-Nohut, barbunya, fasulye: Ortaokulda hepimizin pamukta filizlendirdiği vardır. Sayılır, değil mi?
-Bezelye
-Pirinç: Buğdayla beraber aynı yumurta kabının bir diğer gözünde filizlenmişti. Unutmadan! Kabuğu alınmamış tam pirinç kullanılacak. Buğdayda olduğu gibi...
-Mercimek

Yemişler:
-Yer fıstığı
-Badem
-Fındık (mesela kavrulmamışsa, mesela tazeyse?)
-Mısır (mesela patlatmalık mısırsa, mesela biraz suda beklemişse?)
-Ayçekirdeği(mesela kavrulmamış ve tuzlanmamışsa?)
-Kabak çekirdeği (mesela ayçiçeği tutmuşsa, kabak çekirdeği benim neyim eksik demişse?)

Otlar:
-Nane: Marketten alınmış, yarısı tazeliğini yitirmiş bir demetten aldığım bir dalı suda köklendirerek başarmıştım üstelik...
-Fesleğen: Mesela "ben de nane gibi çelikten ürerim, beni de bir dene demişse..."?

8 yorum:

  1. Avakado aslında çabuk tutan bir meyve..Akdeniz ikliminde de tutmaması ilginç.Annem İstanbulda bile yetiştirdi.Tek şart bir erkek bir dişi ağaç olmalı meyve vermesi için..
    Sen sanırım çekirdeğinden fidanı yetiştiremedin değil mi..?

    YanıtlaSil
  2. N.,
    teşekkürler :)

    Asortik Krep,
    Avokadoyu Almanya'da denemiştim. İklim sorun olmuş olabilir. Hem toprağa direk ekerek, hem de kürdanlarla dört tarafından tutturarak su dolu bir kavanoza daldırarak denemiştim, ikisi de olmadı. Yazıda teknik sebepler diye bahsettiklerimden biri de bu bir erkek, bir dişi ağaç olması gerekliliği. Aklıma gelen bir diğer sorun da şimdiki bazı meyve ve sebzelerin gen değişikliği sebebiyle tekrar üremeye uygun olmaması. Mısır mesela...Çiftçiler bile her yıl yeniden tohum satın almak zorunda. Mısırı yine de denemeli, listeye de ekliyorum hemen şimdi...

    YanıtlaSil
  3. Baharat kategorisine girenler hepsini neredeyse çimlendirdim ben.
    Bildiğim klasik yöntemle.
    Kahve hariç.
    Harika narin ve çok güzel oldular.
    Ve daha sonra saksıda büyüdüler.
    Ama ben hala yemeye kıyamadım onları.
    Tuhaf bir bağ oluştu aramızda.
    Bir daha yenilebilecek şeyler yetiştirmemeye karar verdim bu duygusallığım yüzünden iyi mi?

    YanıtlaSil
  4. Cilek, tesekkurler bu bilgi icin. Tekrar kurulu düzene gectigimde baharatlarla deneylere devam. Yemekte ben de zorlaniyorum, tuhaf sey :)

    YanıtlaSil
  5. Evde balkonda sebze ve meyve yetiştirmek insana büyük mutluluk veriyor gerçektende. http://www.bizimbahce.net/forum/ bu linkteki bahçe paylaşımlarına bir göz atabilirsiniz.

    YanıtlaSil
  6. best avatars,
    forumdan haberdar ettiginiz icin tesekkürler!

    YanıtlaSil
  7. ben bir de mutfak tezgahı fotoğrafı istiyorum:)
    senem

    YanıtlaSil