Ben çocukken -5

... başka sokak oyunları da vardı. Mesela kovalamaca, istop, yağ satarım-bal satarım ve köşe kapmaca gibi. İp atlamak ve seksek de mahallemizin demirbaş oyunlarındandı.


Fakat bütün vaktimizi koşturmacalı oyunlarla geçirmiyorduk elbette. Oturarak oynanan oyunlardan en mütevazisi sokaktan bulacağınız uygun taşlarla oynanan beştaş idi. Bu oyunun ustaları zaten taşlarını hiç atmaz, oynayacaklarında evden getirirlerdi. Bir de dört veya beş taş ile kaldırıma kiremitle çizilen bir kare içinde oynanan bir oyun vardı. Onun adını da, kurallarını da unutmuşum.

Sonra kızmabirader, dama, borsa, milyoner, ipucu gibi karton-kart-piyon-taş oyunları vardı. Bu tür oyunları satın almaya belki herkesin gücü yetmezdi. Ama paylaşılarak oynandığından, herkes kendisinde olmayan oyunu da bilir ve zevkle katılırdı. Üstelik bazı oyunları evde yapmak da mümkündü. Bir arkadaşımızın evde kendi çizip boyayarak yaptığı kızmabirader oyunu vardı örneğin.

Böyle deyince aklıma bir öğleden sonra kızkardeşimin bir arkadaşında görerek yaptığı bir oyun geliyor aklıma. O yarım saat içinde yaparken ben de merakla seyretmiştim, sonra da hemen oynamaya başlamıştık.

Bakın, şöyle yapılıyor:
Büyükçe bir kartonun üzerine kurşun kalemle bastırmadan sıra sıra daireler çiziliyor. Bunun için bozuk para kullanmak en kolayı. Kartonun büyüklüğüne göre örneğin 20 daire eninde ve 15 daire boyunda olabilir oyun platformu; kesin bir kural yok. Sonra platformun çeşitli yerlerinde rastgele yukarı çıkan merdivenler ve aşağı doğru kıvrım kıvrım inen yılanlar çiziyoruz. Yılanların başı ve kuyruğu ile merdivenin alt ve üst basamakları birer daireye denk gelmeli. Sonra istediğimiz renkte kalemlerle boyayıp süsleyebiliriz de onları. Yılan ve merdivenlerin altında kalan daireleri iptal ediyoruz; işte bu yüzden bastırmadan çizmiştik daireleri en başta. Kalan daireleri daha kalın bir kalemle koyuca tekrar çiziyor, en alttan başlayarak yukarı doğru her birine sıradan bir numara veriyoruz. Oyunumuz hazır!


Şöyle oynuyoruz:
Kendi hazırladığımız oyun platformu dışında oyuncu sayısı kadar piyon (veya değişik renkte düğme, taş vb.) ve bir zar gerekli. Bütün oyuncuların piyonları 1 numaralı dairenin başında konuşlanıyor. Herkes sırayla zar atarak gelen sayı kadar ilerlemeye başlıyor. Her kim bir merdivenin alt ucunun değdiği daireye denk gelirse onun yükseldiği daireye kadar çıkabilir hemen ve her kim bir yılanın ağzının olduğu daireye denk gelirse tıpış tıpış kuyruğunun olduğu daireye kadar geri dönmeli ve oradan devam etmeli oyuna. Zarda gelen sayı kadar ilerleyip, merdivenler tırmanarak ve yılanlardan kaçarak (veya kaçamayarak!) kim ilk önce ulaşırsa son daireye, oyunu da o kazanmış olur.