"Tek yol budur deriz; bilmez miyiz ki bir noktadan geçebilen doğrular kadar yol vardır."

(Thoreau)




Cuma, Aralık 17, 2010

Noel yazilari bitmez... (I)

Noel temali cici oyuncaklarinizin üzerinde resimleri yer alan bitkilerin hemen hepsi Kuzey Yarimküre'de kis hüküm sürerken  yesil kalan, cicek acan, meyve veren bitkiler. Özünde karanliga gömülmüs, "bu kisi da cikarabilecek miyiz bakalim" diyen, bahari özleyen bir ruh halinin savunma mekanizmalari. Gayet insanca... Kizdigim sey, onlarin ticari meta haline getirilmesi ve özellikle ikliminde bu türden kış, tarihinde ise Noel kültürü olmayan ülkelerde cahilce ve ezbere tüketilmesi.

Toparlayalim:

Köknar (Abies sp.) ve diger igne yapraklilar:

Fotograf: Lance and Erin

Türkiye'de Noel Agaci = Cam Agaci olarak bilinse de, yaygin olarak kullanilan Noel agaci aslinda Köknardir. Dik duran kozalaklari daha sonra Noel agaclarina takilan mumlara da ilham vermis olabilir. Bu konuya eskiiii yazilarimdan birinin yorumlarinda dikkat ceken Ayca'ya tesekkürü borc bilirim.

Porsuk Agaci (Taxus sp.):

Fotograf: Olaf Schnaz
Bu agac da bir igne yaprakli ama ayrica severim ve ayrica yazmak isterim. Adini ne zaman duysam Agatha Christie'nin ayni adli kitabi gelir aklima: Porsuk Agaci Cinayeti. Meyvesinin kirmizi, etli kismi haric bitkinin bütünü cok zehirlidir. Cinayet aracini aciklayip oyunbozanlik ettigim icin özür dilerim.

Ökseotu (Viscum alba ve diger Viscum sp.):

Fotograf: chemazgz
Anlatmistim.


Cobanpüskülü (Ilex aquifolium ve diger Ilex sp):

Fotograf: Phylomon!

Ökseotu yazimda adini animsayamadigimdan yazamamistim. Isil ve Dilek hatirlattilar, sagolsunlar. Kirmizi meyve ve ilginc sekilli yesil yaprak sebebiyle Noel süslemelerinde vazgecilmez yerini almistir. Mahalle bakkalinin bahcesinde var bundan. Bir de komsu bahcelerin birinde. Gelip gectikce, yazin bile, bir Noel kartpostalinda geziyormus hissi verir. E, kar altinda da hos durur.

Noel gülü ( Helleborus Niger)

Fotograf: Dave

Dügüncicegigillerdendir. Herdem yesildir. Beyaz ciceklerini kis ortasinda acar, Noel civarinda actirmak adet haline gelmis. Bingo! Evde de biraz bahar tazeligine ihtiyac vardi zaten. Ama dikkat, zehirlidir de.

Gün icinde bu yaziya fotograflar ekleyip, üzerinde calismaya devam edecegim. Böyle degisik, yazilirken bir taraftan okudugunuz bir yazi olacak. Hadi bakalim...

5 yorum:

  1. Dun Okse otu yazini ilk gordugumde, yazini neden dogayi kesfederken'de yayinlamadigini merak etmistim. Ama sonunu okuyunca anladim nedenini. Her sene noel doneminde yasanan susleme ve hediye alma cilginligina akil erdiremeyen ve bahsi gecen bitkileri dogal ortamlarinda seven biri olarak son iki yazin da icimi acti dogrusu. Bir de su linki paylasmak istedim: http://gulfnews.com/news/gulf/uae/general/11m-christmas-tree-in-abu-dhabi-eyes-entry-into-record-books-1.731042

    YanıtlaSil
  2. Sayın Evren
    Gerçekten de değişik bir konu ve hoş bir yazı. Yazının başında tanımladığı bitkilerin fotoğraflarını koymamış diye düşünmştüm. Yazı sonunda foto da ekleyeceğinizi belirtmişsiniz.

    Sözkonusu doğa ve bitkilerse kaynağımız sonsuz. Ama,,, keşke biz insanlar madde tüketiminde de bu sonsuzluk hissini taşımıyor olsaydık da doğayı koruyabilseydik.
    Sizin de değindiğiniz üzere bu konu kendi içinde bir çelişki! Mesela Unicefin dünya çocuklarına yardım kampanyası için kartpostal tüketimi gibi.

    YanıtlaSil
  3. Ben de niye fotograflari yok diyordum, bulamaman imkansiz diye dusunuyordum ki, anlasildi durum :) Su bana celiskili geliyor Evren, o dikenli coban puskulu, Hz Isa carmiha gerildiginde basina konulmus, canini yakmis diye anlatiliyor, ozellikle Hristiyanlarin kitaplarinda, filmlerinde. Birisine aci veren, canini yakan, bu amacla kullanilan bir bitki, sonra nasil oluyor da sus oluyor, herkes onu pek sever oluyor. O gunu mu hatirliyorlar, hatirlamak icin kullaniyorlar, yoksa tuketimin hizli carklarinda donerken, onu unutmuslar bile, isin eglence kismina mi bakiyorlar?

    YanıtlaSil
  4. Helliborus'u pek severim ama adinin Noel gulu oldugunu bilmiyordum bak :) Bir de boyle yukari dogru durmazlar hic, asagi bakarlar, pek utangaclardir. Onlarin fotografini cekecegim diye az yerlerde surundurmediler beni. Bak her yeni gordugumle yorum yazarim duramam ben :P

    YanıtlaSil
  5. Madwort,
    Tam da buydu iste demek istedigim. Palmiye süsleseler yerel bir yorum getirmisler deyip icim yanmaz...

    Succuland,
    Gandhi'nin sözüne geliyoruz hep. Dünya hepimizin ihtiyaclarini karsilayabilir, hirslarimizi ise karsilayamaz.

    Dilek,
    Isa'nin basina dikenden bir tac takildi diye biliyorum ama cobanpüskülü detayindan haberim yok. O yüzden yorum yapamayacagim , arastirmam gerek.
    Helliborus'la bitirdim yaziyi, merak etme ;)

    YanıtlaSil