Doğal bir temizlik malzemesi olarak sabun

Doğal ve gündelik malzemelerle temizlikten bahsedilen bir çok kaynakta sabundan "genel amaçlı temizleyici" diye bahsediliyor. Hemen her şeyi temizlemekte kullanılabilirmiş. Hangi sabun peki bu? Burnumu gıdıklayacak kadar keskin kokulu, doğal olamayacak kadar cicili bicili renklerde, suya değdi mi yarısı eriyip giden, çoğunlukla hayvansal kaynaklı hammaddeden üretilen bildiğimiz el sabunu mu? Bence değil.

Araştırınca değişik ülkelerde, değişik isimler altında geleneksel yöntemlerle üretilen farklı sabunlara rastladım. Bu konuda hala kısmen bir kavram kargaşası yaşadığımı söylemeliyim. Toparladığım kadarıyla genellikle bitkisel kaynaklı olan, koku ve renk için fazladan katkı malzemelerinin kullanılmadığı nispeten doğal sabunlar şöyle:


Castile Soap: İngilizce kaynaklı pek çok doğal temizlik reçetesinde rastladığım bu sabun eskiden %100 zeytinyağından hazırlanmaktaymış. Şimdilerde badem, jojoba, hindistancevizi gibi başka bitkisel yağlardan da elde ediliyormuş. Tahminen maliyeti düşürmek için. Vücut temizliğinde bile kullanmak mümkünmüş. Öyleyse orijinalinde bildiğimiz zeytinyağı sabunu olmalı bu.


Marseille Soap: Bu isimde bir sabuna ilk kez Malta'da rastladım. Biraz araştırınca bunun da castile soap gibi geçmişte zeytinyağından, şimdilerde başka bitkisel yağlardan (örneğin palmiye yağı) üretilen bir sabun olduğunu anladım. 700 yıl kadar önce ilk kez Fransa'da Marsilya'da üretildiğinden bu isimle anılıyor. Bunun dışında belki de bildiğimiz zeytinyağı sabunundan farklı değil. Burada satın aldığım Marsilya sabunu üzerinde "çamaşırlar için" yazıyor. Bazı zihni sinir fikirler getiriyor bu da aklıma. Biodegradability oranı (Türkçesi ne bunun?) %90'dan fazlaymış. Hiç fena değil.


Arap Sabunu: Biz yarı katı jelimsi halini biliyoruz bu sabunun. Aslen hayvansal yağlardan üretiliyor. Ancak genel amaçlı temizleyici olarak bugünün pek çok kimyasal bazlı temizleyicisinden kat kat masum geliyor bana. Bulduğum her yerde memnuniyetle kullanırım. Üstelik sıvı olan ve bitkisel kaynaklı yağlardan elde edilenleri de var. İngilizce'de Potassium soap veya Soft soap, Almanca'da Schmierseife veya Kaliseife deniyor.


Almanca kaynaklarda bir de Kernseife var ki ne olduğunu tam anlamış değilim. Ancak bu da genel amaçlı temizlik malzemesi diye geçiyor. Bulaşık yıkamak için bile kullanılabilirmiş.


Aklıma bir de aktarlarda gördüğüm ama saflığından emin olmadığımdan güvenip alamadığım defne sabunu geliyor. Hoş zeytinyağlı sabunu da güvenip aldığım yer Tariş mağazalarıydı Türkiye'deyken.


Sabunla ilgili notlarım şimdilik bu kadar. Yeri geldikçe burada bulduğum Marsilya sabunu ile yaptığım denemeleri de yazacağım.


Siz neler biliyorsunuz doğal sabunlar hakkında?